przed w. X. Znakomity paleograf Montfaucon (l. c. l. III, c. 1), sądząc ze wzorów, przez Grabe'go mu przesłanych, uznał, że pochodzi z V lub VI w.; Mabillon (De re diplomat. l. 1, pag. 365), że z końca V-go lub początku VI-go w. Jakikolwiek zresztą jest wiek jego, zgadzają się wszyscy krytycy (i to protestanccy), że uderza w nim wielkie podobieństwo do Wulgaty, a większe jeszcze do starożytnej Itali, tak, iż więcej zgadza się z tekstem łacińskim, niż pospolitym greckim 70 tłumaczy. Zkąd wypada wniosek, że albo dawna Itala tłumaczoną była z tego kodeksu, albo z innego jemu podobnego. Lecz że Itala była już w II w., kodeks zaś Al. nie był pisany przed IV w., przeto raczej wnosić należy, że egzemplarz, z którego kod. Al. został przepisany, był bardzo dawnym, i że z jednego źródła pochodzi tak Itala, jak Cod. Al. Cały kodeks wydać zamierzył Patrick Young (Patritius Junius), bibljotekarz Karola I, lecz wydał tylko listy św. Klemensa Rzymskiego (1632) i Joba (przy Catena Patrum Graecorum in Jobum. Londini (1637), oraz wiele innych ksiąg St. Test. przekopjował, z któréj to pracy Young'a korzystali: Walton (Biblia polyglotta. Lond. 1653 — 1657) i Lamb. Boss (Vet. Test. ex Versione 70 Interpr. ed. L. Bos. Franequerae 1709), wypisawszy z niéj warjanty (ob.) do przyjętego tekstu 70 tłumaczy, przez siebie wydawanego. Starego Testamentu z tego kodeksu półowę wydał pierwszy raz Jan Ernest Grabe, teolog pruski (Septuaginta Interpretum Tomus I. Continens Octateuchum, quem ex antiquiss. ms. Cod. Alexs. ed. J. E. Grabe. Oxonii A. Chr. MFCCVII. Tomus ult. (IV). Continens Psalm., Jobi ac tres Sal. libros, cum apocrypha ejusdem necnon Sirac. Sapientia — Ibid. 1709). Po śmierci Grabe'go, z przygotowanych przez Grabe'go rękopismów wydał drugą półowę Franciszek Lee, lekarz (T. II 1719 — T. IV 1720, razem z poprzedniemi 4. t.). Cały tekst Grabe'go przedrukował Jan Jabób Breitinger, dodawszy warjanty z Kodeksu Watykańskiego (ob. B), p. t. Vet. Test. ex versione 70 Interpr. Tiguri (Zurich) 1730 — 1732 4 t. 40. Później Rob. Holmes, przy pomocy wielu innych uczonych, zebrawszy warjanty z wielkiej liczby kodeksów, rozpoczął nowy przedruk kodeksu Al., a dokończył J. Paerson (V. Test. graec. c. var. lectt., Oxonii 1798 — 1827, 5 t.) Baber tekst Grabe'go przedrukował literami podobnemi do oryginału (Lond. 1818 — 28, 4 t.) Na wzór Holmes'a zebrał warjanty i wydał poprawny tekst Grabe'go, Fr. Field (Oxonii 1859). Co do N. Testamentu z kodeksu Alex., najprzód wydał go Karol Woide (1786); powtórzył je B. H. Cowper (N. Test. gr. e. cod. Alex., Lod. 1860 1 t.). Ob. Grabe we wstępie do tomu I Septuag. Interpr.; C. G. Woidii, Notitia cod. Alex. Lond. 1786; Cowper'a przedmowę przy Nov. Test.; przedmowę Breitinger'a i innych wydawców przy Vet. Test.; Semler Conjecturae de aet. cod. Alex. Halae 1759; Tischendorf, Codex Ephr. Syri rescr. Lipsiae 1845, praef. I, 3, 7; Oudin (l.c.); Nov. Test. gr. stud. J. J. Weststenii, Amst. 1752 in Prol. X. W. K.
A priori i a posteriori, dwa w nowszej filozofji używane wyrażenia. Pochód myśli od pojęć do szczegółów rzeczywistości doświadczalnej nazywa się postępowaniem a priori, t. j. a priori ad posterius, od tego co jest wcześniejsze, pierwsze, idealne, do tego co jest późniejsze, realne. Odwrotnie zaś, pochód myśli od szczegółów rzeczywistości doświadczalnej do pojęć ogólnych nazywa się postępowaniem a posteriori, t. j. a posteriori ad prius, od tego co jest późniejsze, realne, do tego co jest wcześniejsze, pierwsze, idealne. Ob. Analiza. Poznanie. N.
