mihi semper desiderare et velle quod Tibi magis acceptum et carius placet. Tua voluntas mea sit: et mea voluntas Tuam sequatur: semper et optime ei concordet. Sit mihi unum velle et nolle Tecum, nec aliud posse velle aut nolle nisi quod vis et nolis. Da mihi omnibus mori que in mundo sunt: et propter Te amare contemni et nesciri in hoc saeculo. Da mihi super omnia desiderata in Te quiescere et cor meum in Te pacificare: Tu vera pax cordis, Tu sola requies, extra Te omnia sunt dura et inquieta; in hac pace in idipsum, hoc est, in Te uno summo et eterno bono, dormiam et requiescam. Amen. — III. Agenda sine Obsequiale secundum Rubricam Eccl. Metr. Gneznensis, arcyb. Mik., Dzierzgowskiego, na końcu: Cracovie impressum per Hieronymum Scharffenbergum ciuem ac Bibliopolam ibidem, anno Dni 1549, 4-o kart 143, druk bujny gocki, noty czerwono, z nutami do śpiewu, zawiera te szczególniejsze odmiany. Przy chrzcie kapłan ma stać na wschód; dziecię trzymają chrzestni w stronie zachodniej. Obrzędy prawie takież, jak w Agendzie 1514 r. Chrzcząc dziecię, trzyma je kapłan w swém ręku, a w formie sakramentalnej nie kładzie imienia niemowlęciu danego. Po skończonym obrzędzie czyta początek Ew. Ś. Jana, kładzie ją na twarz dziecięcia, jakby do pocałowania i daje mu benedykcję, a to z chwalebnego tylko zwyczaju się spełnia, nie z konieczności. Gdy dorośli chrzest przyjmują, mają się zasad wiary wyuczyć, a potém, przyszedłszy do kościoła, stać boso przed drzwiami i skromnie się zachować podczas ceremonji chrzestnych. Wprowadzeni do kościoła, składają swoje szaty, a biorą koszule długie za kolana, przepasując je u bioder; tu klękają przed chrzcielnicą i z głową odkrytą, rękoma naprzód złożonemi, odpowiadają sami na pytania o odrzekaniu się szatana i wierze; chrzest przyjmują klęcząco, z temiż obrzędami co dzieci. Wywód niewiasty po chrzcie odbywał się w jej domu. Do chorego kapłan niesie puszkę z hostjami, poprzedzony światłem. Rozgrzeszenie udziela temi słowy: Misereatur tui... Auctoritate ommnipot. Dei et merito sacratis. et amariss. passionis et mortis D. N. J. Chr. et auctoritate beatorum Petri et Pauli Aplorum: et auctoritate qua fungor in hac parte, absolvo te ab omnibus censuris excommunicationis, (dla duchownego dodaje: suspensionis, interd. ac irregul. ignorantia incursis): et eadem auctoritate te absolvo ab omnibus peccatis tuis confessis et oblitis quantumcunq. gravibus et enormibus: in Nomine Omnip. Dei P. et F. et Sp. S. Amen. Dając kommunję św., mówi z chorym: Dne J. Ch. non sum dignus ut intres... sed tantum dic verbo... (jak dziś) i trzykroć: Deus propitius esto mihi peccatori; potém: Corpus et Sanguis D. N. J. Ch. proficiat tibi in vitam aeternam, Amen. Idąc kapłan z olejem ś. do chorego, bywał poprzedzony od chłopców ze świecą gorejącą i z chorągwią; namaszczając członki zmysłów, mówi: Ungo oculos tuos oleo sanctificato in nomine P. et F. et Sp. S. ut quidquid illicito visu deliquisti, hac sacra unctione expietur. Per Ch. D. N. amen. Przy innych tak samo, z odmianą nazwania zmysłu; jednak tu, po namaszczeniu oczów i po wszystkich następnych namaszczeniach, powtarza zawsze tę formę: Per istam unctionem et suam piissimam misericordiam indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti per illicitum visum, auditum, odoratum, gustum, tactum, gressum. Nóg wówczas nie namaszczano, propter honestatem. Gdy chory wyzdrowieje, miejsca namaszczone obmywano wodą i wrzucano ją w ogień; a jeśli umarł, wcale ciała nie myto, dla uszanowania namaszczeń. Dopiero od 18 roku życia i raz tylko w ciągu roku przyjmować ten
