ks. Jana Benisławskiego, bisk. gadareńskiego. W wielkim ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej Agłońskiej, słynący łaskami, malowany na dębowej desce, srebrzystą szatą pokryty. Prócz częstych pielgrzymek do cudownego obrazu, najliczniej napływają tu wierni na uroczystość św. Jerzego i św. Magdaleny.
Agneli Ludwik, dominikan, jest autorem dzieła: Teatrum mundi sive decisiones praecipuarum difficultatum in Theologia, Zamoscii 1619.
Agnellus, zwany także Andrzejem, kapłan rawennateński, opat klasztoru N. Marji P. ad Blachernas i św. Bartłomieja; żył ok. r. 800—832, przez Voss’a (De historicis latinis l. 3. c. 4.) mylnie za Agnella, arcyb. Rawenny (558—566 r.), poczytywany; jest autorem Libri Pontificalis Ravennatensis, czyli Vitarum Epporum Ravennatensium, od św. Apollinarego aż do Petronacjusza (r. 817—835). W dziele tém Agn. wiele przepisał z zaginionej dziś historyi Maksymiana Rawennat. (546 — 552) i z Pawła Warnefryda (ob.) Historia Longob.; inne dzieje zebrał z napisów; współczesne zaś wypadki cierpko opowiada i podnosi pretensje biskupów Ravenny przeciw Rzymowi. Bezimienny pewien doprowadził te dzieje do r. 1286, a Paweł Scordillus, proboszcz katedry rawen., do r. 1410. Wydał je z kontynuacją pierwszy raz Bacchinius (Agnelli, qui et Andreas, Liber Pontif. seu vitae pontif. Ravenn. Mutinae 1708, 2. vol. 4°), potém Muratori (Rer. italicar. scriptores, t. II str. 1—220). Oprócz tych żywotów biskupów rawen., pisał jeszcze Agnellus Chronicon, od r. 568 do swoich czasów (ap. Mencken, Scriptor. rer. German. I. 89). Należy ta kronika do składu tych, które przezwano później Chronicon Cuspiniani (Mommsen, Abhandlungen der königl. Sächs. Gesell. der Wissensch. Leipz. I. 1850, p. 656). X. W. K.
Agnetystki, zakon panieński, tak nazwany od kościoła św. Agnieszki w Dordrechcie, w Hollandji, zbudowanego 1491 r. Walpurga, szlachetna matrona z Norwegji, ufundowała przy tym kościele klasztor i w nim, z kilkoma dziewicami, poświęciła się Bogu. Żyły pod regułą św. Augustyna. Chodziły w białym wełnianym habicie, a twarze miały zawsze zasłonięte czarnym welonem. Zakon ten już nie istnieje.
Agnieszka święta, panna i męczenniczka, wkrótce po chwalebnej swej śmierci, jak świadczy św. Hieronim (Ep. ad Demetrium), tak powszechnie była czczoną w całym chrześcjańskim świecie, że pochwały jej brzmiały we wszystkich kościołach i we wszystkich językach. Potwierdzają toż samo: św. Ambroży, św. Augustyn, św. Damazy Papież, św. Marcin turoneński, św. Grzegorz W., oraz Wenancjusz Fortunat. Nie ma jednak prawdziwych aktów jej męczeństwa, a historja o niej, przypisywana św. Ambrożemu, nie jest jego dziełem, lubo treść jej zgadza się z tém, co o św. Agnieszce mówi tenże doktor Kościoła (Lib. de Virginibus) i Prudencjusz w swych hymnach. Z tego, co w historji św. Agnieszki znajduje się, to tylko jest rzeczą pewną, że pochodziła z wysokiego rodu, że była urodziwą, wychowaną w wierze chrześcjańskiej, w 13 roku namiętnie pokochaną przez pewnego młodego rzymianina, którym jednak wzgardziła, ślubując dziewictwo Chrystusowi. Za to, że była chrześcjanką, grożono jej śmiercią, a gdy nie ulękła się tych pogróżek, zaprowadzono ją do domu nierządnego, gdzie przez anioła obronioną została; następnie cudownie ocalona z ognia, była ściętą, zachowując do ostatniej chwili największy spokój, podczas gdy wszyscy obecni aż do łez widokiem jej śmierci mę-
