Przejdź do zawartości

Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 105.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
95
Aklamacje. — Akolita.

chami, w których wierni przyjmowali świętą Eucharystję, pod postacią wina, i że wypisane tam aklamacje, ukrywając pod zwykłemi formułami tajemnicze znaczenie, miały na celu rozbudzenie w sercu wiernych gorącego pożądania przyjęcia świętego napoju. Inaczej też niepodobnaby było wytłumaczyć sobie napisu pięknego puharu, znalezionego na cmentarzu śś. Trassona i Saturnina: „Pij i obyś znalazł życie w tém dobru“. Mnóstwo puharów, z podobnego rodzaju napisami, pozwalają wnosić, niezależnie od innych dowodów, fakt ten stwierdzających, iż każdy wierny miał swój kielich, w który otrzymywał Krew Najśw. z ręki djakonów, wlewających ją z wielkiego kielicha. 3. Aklamacje soborowe nie sięgają wielkiej starożytności. Najdawniejsza z nich była Kyrie elejson; wszyscy ojcowie powstawali i wołali: „niech tak będzie, tak pragniemy“ i dodawali „Chryste wysłuchaj nas“. 4. Do aklamacji należy tak zwany polychronion, życzenie długiego życia „ad multos annos“ przy wyborze i święceniu biskupów. W czasie święcenia Erakljusza, kiedy Augustyn (Epist. 213) rzekł: „chcę moim następcą miéć kapłana Erakljusza“ lud zawołał: „Dzięki Bogu, chwała Jezusowi Chrystusowi! Długie lata Augustynowi.... tyś ojciec, tyś biskup“. O aklamacji w czasie kazań, ob. a. Kazania. Cf. Martigny, Dict. d. Antiq. Chr. N.

Akoimeci, Acemeci, Ἀκοίμητοι (Nieśpiący), zwani także Acoemetenses, Achimetenses, Acymetenses, Aquimiti, Acumenses, Acumetenses, mnisi wschodni, którzy bez przerwy dniem i nocą trwali na modlitwie, odmawiając pacierze w ten sposób, że dzielili się na trzy lub więcéj chórów, które zmieniały się kolejno po sobie (początek Nieustającéj Adoracji). Aleksander († ok. 430), opat klasztoru blisko Eufratu położonego, pierwszy miał zaprowadzić pobożny ten zwyczaj, zkąd przeszedł do Konstantynopola. Żywotopisarz św. Marcella z Apamei (ok. 460), ap. Surium, De vit. SS. 29 Decemb., ap. Bolland, AA. SS. 15 Januar. i Nicefor, Hist. Eccl. XIV 23, tego opata konstpol. czynią założycielem acemetów. Z kilku ich klasztorów w Konstantynopolu, najsławniejszym był nazwany Studium, od imienia Studiusa, znakomitego rzymianina, który go 463 uposażył. R. 533 akoimeci żywo powstali przeciwko niektórym mnichom, mówiącym: „że jedna z osób Trójcy Przenajświętszej cierpiała w ciele,“ i domagali się nawet od Stolicy Apostolskiej, aby to zdanie potępiła; ale Papież Jan II je zaaprobował, i po bezskutecznych usiłowaniach, podjętych dla uspokojenia wzburzonych umysłów, został zmuszonym do rzucenia na akoimetów klątwy, z powodu ich nestorjańskiej dążności do rozdzielenia natur w Chrystusie. Późniéj jednak, przywiązanie do prawowierności i obstawanie za kanonami, ściągało na nich nieraz prześladowanie ze strony władców byzantyńskich. Historja zwłaszcza studytów (zakonnicy z klasztoru Studium) wiąże się ściśle z historją sporów religijnych w Greckiém cesarstwie. Ob. Bolland. l. c. Ducange, Cpolis Christiana, Paris. 1682 l. VI. J. Müller, Dissert. de studio coenob. Cpolit. Lipsiae 1712. J. Hergenröther, Photius t. I i III.

Akolita. Grecy stoików akolitami nazywali, z powodu stałości, z jaką trzymali się swego systemu filozoficznego; gr. akolutheo znaczy posługuję, towarzyszę. W Kościele nazwę tę z początku dawano młodym klerykom, od dwudziestu do trzydziestu lat mającym, którzy wszędzie biskupom towarzyszyli, jako usługujący i świadkowie ich postępowania, nawet w tymże samym pokoju z biskupem sypiali. Nosili oni listy, jakie biskupi nawzajem do siebie pisywali, i dla tego w czasach prześladowania obowiązek ten był

OSZAR »