lumba nie miał takiej władzy jak Piotr, oświadczył się za cyklem rzymskim. Odtąd datuje się zupełna jednozgodność Kościoła anglo-saksońskiego z rzymskim w obchodzeniu Wielkanocy. R. 703 północna Irlandja przystąpiła do rzymskiego cyklu, za czém poszedł w 716 klasztor w Hy, z zależnemi od niego kościołami. Pod koniec VII w. brytańskie duchowieństwo odstępowało zwolna od swej tonsury i rachuby wielkanocnej, szczególniej w skutek starań sławnego Aldhelma, biskupa w Sherburne. (Źródła do tego artykułu: Historja kościoła angielskiego, Bedy; Wilhelma z Malmesbury, Księgi o czynach angielskich królów i biskupów; pisma brytańskiego mnicha Gildasa; Kronika Nenniusa; Whartona Anglia Sacra; Alforda, Kronika Kościoła anglo-saksońskiego; Handbuch u. Lehrbuch der Kirchengeschihte von Doellinger; History of England Lindgard'a; Geschichte Englands von Lappenlerg; Erstes Jahrhundert der angelsaechsischen Kirche von Schroedl; Die lateinischen Pönitentialbücher von Kunstmann). (Schroedl). J. N.
Angustia loci. Pod tą nazwą znaną jest w prawie kanoniczém jedna z przyczyn prawnych do żądania i otrzymania dyspensy, dla zawarcia małżeństwa, pomimo przeszkody pokrewieństwa lub powinowactwa. Angustia loci oznacza, że obszar okolicy, w której narzeczona i jej rodzina mieszka i jest znaną, a zatém, w której mogłaby wyjść za mąż, jest dla niej tak zacieśniony, że odpowiednio swemu stanowi, wychowaniu, majątkowi, obyczajom, wiekowi i t. p. nie może znaleść męża, tylko pomiędzy swymi krewnymi lub powinowatymi. Dla otrzymania jednak, na zasadzie tej przyczyny, dyspensy, potrzeba, aby narzeczona już dawno znajdowała się w wieku do małżeństwa zdolnym i aby nikt odpowiedni dotąd się o jej rękę nie zgłosił; co w prośbie o dyspensę wyrażoném być winno. Może być nie loci ale locorum angustia, jeżeli narzeczona w jedném urodzona miejscu, mieszka w drugiém i w obudwóch znajduje się w położeniu wyżej wyrażoném; co także w prośbie o dyspensę wyrazić należy. — Nareszcie angustia loci cum clausula „etsi extra“ oznacza, że prośba o dyspensę nietylko się opiera na wyżej przytoczonych powodach, ale wzmacnia ją jeszcze i to, że narzeczona, jako mały posag mająca, po za tém miejscem (extra) męża nie dostanie. W dwóch pierwszych razach, dyspensa udzielaną bywa w stopniach dalszych, w ostatnim zaś otrzymać ją można stopniu trzecim cum attingentia secundi linji pobocznej, tak pokrewieństwa jak i powinowactwa. Cf. Knopp, Vollständiges kath. Eherecht; Stapf, Pastoralunterricht. (Eberl).
Anhalt. Nawrócenie się księcia i księżny Anhalt-Cöthenu do Kościoła katolickiego, należy do znaczniejszych nawróceń naszego czasu. Fryderyk-Ferdynand, książę Anhalt-Cöthen, ur. 25 Czer. 1769 r., objął rządy r. 1818. Po stracie pierwszej żony r. 1816, ożenił się powtórnie z Julją, hrabiną brandeburgską, naturalną córką króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II, a siostrą przyrodnią ostatniego króla Pruskiego, Fryderyka-Wilhelma III. Długo on zajmował się kwestjami religijnemi, aż nareszcie w kościele katolickim w Paryżu, d. 24 Paźdz. 1825 r., razem z księżną, żoną swoją, złożył katolickie wyznanie wiary. Powróciwszy do stolicy swojej, w odezwie d. 13 Stycz. 1826 r. ogłosił poddanym swoim tę zmianę religji. Posypały się ztąd dla niego nagany i wyrzuty, nawet król pruski objawił swoje nieukontentowanie, w liście do swojej siostry, publicznie ogłoszonym. Dr Fridolin Huber, z powodu tego listu wydał broszurkę, p. t.: „Coby mogła niemiecka księżniczka odpowiedzieć na list, tyczący się jej
