skiej przywiązane, Bóg, jako uczy Kościół (Kat. tryd. c. I, roz. 2, pyt. 17), podwyższył ją i poświęcił użyczeniem jej łaski poświęcającej. Czy tę łaskę otrzymali wszyscy, w pierwszej chwili swego stworzenia, czy dopiero po przebytej próbie daną była tym, którzy się okazali wiernymi, tego nie wiemy; ale o tém nas upewnia nauka Kościoła, że Bóg Aniołów, podobnie jak to uczynił z pierwszym człowiekiem, wystawił na próbę, aby, jako przystało na istoty rozumne i wolne, rozumnym aktem wolnej woli swojej oddali się Stwórcy swemu: ci, którzy się ostali w tej próbie, w sprawiedliwości i w świętości utwierdzeni, w oglądaniu Boga zostali szczęśliwymi na wieki; lecz drudzy, którzy pod wodzą Lucypera, książęcia swego, odmówili Bogu posłuszeństwa i „nie ostali się w prawdzie“ (Jan 8, 44), ci jako błyskawica z nieba spadli“ (Łuk. 10, 18), i Bóg ich „powrozami piekielnemi ściągnionych, do piekła podał na męki“ (II Piotr 2, 4). Wnosząc z niektórych wyrażeń Pisma św., Aniołów dobrych jest mnóstwo niezliczone. Pismo liczy ich na „hufce“ (Mat. 26, 53) i na „wiele tysięcy“ (Żyd. 12, 22) i na „tysiąc tysięcy“ i na „dziesięć tysięcy kroć sto tysięcy" (Dan. 7, 10). Według wykładu św. Ambrożego, one dziewiędziesiąt i dziewięć owiec, które w przypowieści ewangelicznej dobry pasterz zostawia na puszczy, oznaczają Aniołów, a ona jedna co zginęła, wszystek rodzaj ludzki, z czego tenże Ojciec wyprowadza wniosek, że liczba Aniołów o dziewiędziesiąt i dziewięć razy przewyższa liczbę wszystkich ludzi. — Co do godności i stopnia, Aniołowie nie są wszyscy równi, jak orzekł sobór konstantynop. II (Kan. 2 i 14), przeciw Orygenesowi, i według powszechnej, już od czasów Djonizego Areopagity, nauki Kościoła, trzy są hierarchje anielskie, podzielone każda na tyleż porządków albo chórów. Podział ten nie jest dowolny, gdyż i Pismo św. wymienia dziewięć różnych nazw duchów anielskich. Do pierwszej hierarchji wchodzą: Cherubiny (Gen. 3, 24 et al. pass.), Serafiny (Iz. 6, 2, 19) i Trony (Efez 1, 21); do drugiej: Panowania, Moce i Zwierzchności (ib.; Judy, w. 6; Kolos. 1, 16); do trzeciej: Księstwa (Efez 1, 21), Archaniołowie i Aniołowie. Z pomiędzy Archaniołów, księgi święte trzech wspominają po imieniu: Gabrjela, zwiastuna wyroków miłosierdzia Bożego (Dan. 8, 16; 9, 21; Łuk. 1, 19. 26), Rafała, niosącego uzdrowienie chorym (Tob. 3, 25 et al. pass.) i Michała, obrońcę ludu wybranego i pogromiciela czartów (Dan. 10, 13. 21; Objaw. 12, 7). Jakie są tych różnych chórów własności i urząd, tego nam Bóg nie objawił; ale Kościół nas uczy (Kat. tryd. c. I, rozdz. 2, py. 17), że wszyscy stworzeni są od Boga, aby stali przed Nim, jakoby królewski dwór Jego, a Paweł św. nas upewnia, że „wszyscy są duchowie usługujący, na posługę posłani dla tych, którzy dziedzictwo zbawienia wziąść mają“ (Żyd. 1, 14). Ztąd też, w każdej z głównych epok objawienia, widzimy Aniołów, powołanych wolą Boga, do uczestnictwa w dziełach miłosierdzia Jego ku zbawieniu człowieka. Już przy stworzeniu świata „chwalą Go i śpiewają Mu synowie Boży“ (Job 38, 4. 7); Anioł występuje czynnie przy upadku pierwszego człowieka i wygnania go z raju (Gen. 3, 23, 24); Aniołowie ukazują się i działają w kolei czasów prorockich (III Kr. 13, 18; 19, 1—9; IV Kr. 1, 13. 15; Dan. 14, 32—39), a jeszcze częstsze ich do ludzi poselstwa w zupełności czasów, przy spełnieniu się dzieła Odkupienia (Łuk. 1; 2, 7—13; 13—15; Mat. 1, 18—22; 2, 13—16; 4, 11; 8, 2—5); Aniołowie kierują i nauczają Apostołów w pierwszych początkach Kościoła (Dz. Ap. 8, 26; 10, 1—8; 11, 13; 15, 5—12; 27, 22—26), a w dzień sądu ostatecznego
