dorf (III 1—23) i mniema, że odnieść ją należy do pierwszych wieków po Chrystusie. Czy i jaki związek zachodzi między nią, a Anabasis v. Analepsis Moysis (Wstąpienie lub Wzięcie do nieba Mojżesza), ap. Ceriani, Monumenta sacra et prof., Mediol. 1861, t. 1, par. I, dla braku tego ostatniego dzieła, powiedzieć nie umiem. Zapewne w Analepsis M. będzie historja, o sporze Michała archanioła z czartem o ciało Mojżesza (o której Jud. w. 9), gdyż w Apokalipsie M. nie ma nic o Mojżeszu samym. Nie ma też tej historji w dziełku De vita et morte M. libri III[1]. Ob. także Volkmar, Mosis Prophetie u Himmelfahrt zum 1 Male deutsch herausg. im Zusammenhang der Apocrypha und der Christologie überhaupt, Leipz. 1867. d) Isaiae Ascensio et Visio (Wniebowstąpienie i widzenie Izajaszowe), z greckiego zwane też Anabaticon, po łacinie (z etjopskiego) i angielsku wydał Lawrence, z krótkiemi objaśnieniami (Oxonii 1819). Tekst łac. Lawrence’a powtórzył Gfrörer, z jego rozprawą przełożoną na łaciński, a na niemiecki język H. Jolowicz, Himmelfahrt etc. Leipz. 1854. W Dict. des Apocr. jest przekł. francuzki. Treść tego apokr. dowodzi, że początek swój winien chrystjanizmowi. Autor zapowiada, że objawi „o sądach wiecznych, mękach gehenny, która jest wieczném trwożeniem, i aniołów jej i księstw i mocy, i słowa odnoszące się do wiary Miłego“ (tak nazywa ciągle Syna Bożego). Wystawia dalej, jak Izajasz staje przed Ezechjaszem i synem jego Manassesem, i mówi (1, 7—9): „Jako żywy jest Pan, którego imię nie jest przesłane temu światu, i jako żywy jest Miły Pana mego, i jako żywy jest Duch[2], który przezemnie mówi, wszystkie te przykazania i te słowa zaniedbane będą przez syna twego Manassesa, i dziełem rąk jego ja będę utrapiony męczarniami ciała mego....“ Na te słowa Ezechjasz chce natychmiast zabić Manassesa, lecz Izajasz odwraca go od tej myśli. Niedługo potém Ezechjasz umiera, Manasses wstępuje na tron, służy bałwanom; zabobony coraz się szerzą. Wtedy to zausznicy Manassesa przypominają sobie proroctwo Izajasza i oskarżają go przed królem: „Izajasz, mówią, i jego towarzysze fałszywie prorokują przeciw Jerozolimie i przeciw miastom Judy, aby były zniszczone, i przeciw Benjaminowi, aby poszedł w niewolę, i przeciw tobie, panie królu, abyś łańcuchami żelaznemi był skrępowany. Lecz oni fałszywie prorokują przeciw Izraelowi i Judzie. A sam Izajasz mówi: „„widzę więcej niż Mojżesz prorok.““ Mojżesz powiedział: „„Nikt nie jest, któryby Boga oglądał, a żył;““ lecz Izajasz mówi: „„Ja widziałem Boga, a oto żywy jestem.““ i t. d. (3, 6....). Izajasz zostaje schwytany (3, 12). Tu autor przywodzi proroctwa jego o Chrystusie: o „12 uczniach Jego,“ których wprost nazywa, jak w Ewangelji, Apostołami (3, 21); powiada, że stróże strzedz będą gro-
- ↑ Jest to utwór najniedorzeczniejszy może z całej literatury apokryficznej, płód talmudyczny, podobno z XIV w., przełożony z hebr. Gilberta Gaulmyn i wyd. hebr. i łac. Paris 1629, a w łac. tłumaczeniu powtórzony przez Gfrörera (Prophetae vett. Stuttg. 1840) i Fabricjusza (Cod. Pseudep. V. T. t. II).
- ↑ Otóż i całą Trójcę śś. wymienił. Gdzieindziej (8, 18) jeszcze wyraźniej wymienia „pierwszego Ojca, i Jego Miłego Chrystusa i Ducha św.“
dawania czci Bogu. W pierwszej np. godzinie oddają cześć czarci i wtedy nic złego nie czynią; w drugiej — ryby i płazy; w trzeciej — otchłanie i światła; w 4ej — serafinowie i t. d.
