Taurini 1822, Monasterii 1845, Romae 1849), De Potestate ecclesiastica summor. Pontiff. et concilior generalium (Aug. Vindeb. 1760, przedrukowane z dodatkami niektóremi z poprzedniego dzieła, De infallibilitate, Romae 1850) i Vindiciae auctoritatis Pontificiae contra opus Justini Febronii. Ob. Mazzuchelli (współczesny Ballerinom), Gli scrittori d'Italia, vol. II s. 179. X. W. K.
Balmes Jaime (Jakób), ksiądz, jeden z najznakomitszych uczonych współczesnych, ur. 28 Sierp. 1810 z ubogich rodziców w Vich, w Katalonji. W uniwersytecie Cervera (teraz zniesionym) otrzymał stopień licencjata teologji, a niedługo i doktora. Następnie w rodzinném mieście swojem zajmował się prywatnie nauką. Zdaje się, że, pomimo wielkich jego zdolności, nie wiele wówczas go ceniono. R. 1837 dla chleba przyjął nauczycielstwo matematyki w Vich. Na te czasy przypada jego znakomita broszura o majątku kościelnym (Observationes sociales, politicas y economicas sobre los bienes del clero), skierowana przeciwko ówczesnym czynnościom rewolucji. Broszura ta zrobiła nawet wielkie wrażenie w kortezach, gdzie Martinez de la Rosa całe z niej stronice odczytywał. Niedługo potem przeniósł się Balmes do Barcelony i napisał tam Uwagi nad położeniem Hiszpanii (Consideraciones sobre la situacion de Espana), zwrócone pko Esparterosowi, który wówczas stał na szczycie swojej potęgi. W tym czasie też, pobudzony dziełem Guizota o cywilizacji Europy, napisał klassyczne dzieło o protestantyzmie (El protestantismo comparado con el Catolicismo en sus relaciones con la civilizacion europea). Dzieło to, przetłumaczone zaraz na język francuzki i niemiecki, rozniosło sławę jego po za Pireneje. Razem ze swymi przyjaciółmi, Roca y Cornet i Ferrer y Subirana, począł Balmes wydawać w Barcelonie pismo perjodyczne, p t. La civilizacion, które później p. t. La sociedad sam dalej prowadził. Pomiędzy innemi, rozbierał B. w tém piśmie powtarzane najczęściej zarzuty pko religji. Artykuły te uzupełnione wydał później p. t. Listy do sceptyka (Cartas a un esceptico, w niem. tłum. wyszły u Manza w Regensb. 1852). Wydał też jednocześnie naukę religji dla dzieci (La religion de mos trada ad alcance de los ninos), które doczekało już wielu wydań i bardzo upowszechnione jest w Hiszpanji i w częściach Ameryki, mówiących po hiszpańsku. W czasie bombardowania Barcelony (1843), gdy bomba wpadła do jego pokoju, w którym pracował i rozbiła mu kanapę, zajęty był właśnie pisaniem popularnej logiki, p. t. El Criterio (przetłumaczona na franc. i niem. 1852). Po upadku Espartery, Balmes został powołany do Madrytu, gdzie wywierał wpływ zbawienny nietylko przez wydawanie gazety (El pensiamento de la Nacion), ale i przez wysokie swoje stosunki. Wówczas brał on udział w przeprowadzeniu myśli ożenienia młodej królowej Izabelli, z najstarszym synem don Karlosa, coby najpewniej posłużyć mogło do zagojenia politycznych cierpień kraju. Przyjął nawet na siebie polityczną missję do don Karlosa i doprowadził do tego, że ten zrzekł się tytułu królewskiego i prawa swoje przelał na hr. Montemolin. Ale intrygi dworu francuzkiego rozbiły ten plan zupełnie. Ostatnie lata swego życia poświęcił Balmes w Katalonji wyłącznie pracy umysłowej i pisaniu swoich dzieł filozoficznych. W najznakomitszém z dzieł swoich, w filozofji fundamentalnej (Filosofia fundamental), rozpatruje zasadnicze pojęcia tej umiejętności, z taką bystrością i głębokością, że mu to dzieło zapewnia jedno z pierwszych miejsc pomiędzy myślicielami nowoży-
