wskiej, zaradzić złemu. Więcej mający wiary niż Michaelis i Semler (ob.), pragnął przeciwstawić czysto uczuciowej teologji Spenera i Francka, metodę ściśle logiczną, przez co wszelako najwięcej przynił[1] się do upadku teologji luterańskiej i utorował drogę Heglowi. Uczniowie jego czcili go aż do śmieszności i bałwochwalstwa. Pracował on nad dogmatyką, hermeneutyką, moralnością, polemiką i historją i wydał znaczną liczbę traktatów teologicznych. Głośny w swym czasie J. S. Semler był jednym z najserdeczniejszych jego przyjaciół: wydawał on niektóre prace Baumgartena, niektóre znowu wykończał lub uzupełniał swemi dyssetarcjami, jak np. jego Historję Kościoła i Naukę dogmatyczno-moralną. (Haas) A. B.
Bausset Ludwik Franciszek, kardynał, urodzony 14 Grudnia 1748 roku w Pondiszery, gdzie jego ojciec był urzędnikiem. Wyświęcony na kapłana w Paryżu, został zaraz oficjałem w Aix. Roku 1778 był administratorem djecezji Digne, a 1784 został biskupem Alais. Roku 1791 emigrował do Szwajcarji, ale roku następnego wrócił, został uwięziony, lecz udało się mu uniknąć trybunału rewolucyjnego. Po powrocie Burbonów, mianowany parem Francji 1815 r., kardynałem 1816. Umarł 21 Czerwca 1824 r. Z pomiędzy dzieł jego, pierwsze miejsce zajmuje życiorys Fenelona (Histoire de Fenelon, Versaile 1808, 3 t., później kilka edycji); życiorys Bossueta, mniej chwalony (Histoire de J. B. Bossuet, Paris 1814 t. 4 i późniejśze wydania), życiorys Talleyranda, arcybiskupa paryzkiego (Notice historique sur S. Emin. de Talleyrand, cardinal etc. 1821). Pracowoł[2] nad życiorysem kardynała Fleury, ale choroba przerwała już tę pracę. Cf. Feller, Biogr. univ. N.
Bautain Ludwik, ksiądz, od roku 1819 professor w Strasburgu. Broniąc Kościoła przeciwko materjalizmowi i ateizmowi filozofji nowożytnej, sam popadł w błąd, bo odmówił rozumowi siły dowiedzenia bytu Boga i w ogóle siły dojścia do jakiejbądź pewności, szczególniej w dziedzinie prawd religijnych i moralnych. Tym sposobem zbliża się on do Lamenego (ob.), choć różni się od niego istotnie, bo podstawy pewności szuka nie w powszechnym rozumie ludzkim, lecz drogą tradycji w Objawieniu Bożém, t. j. w wierze chrześcjańskiej. Dla tego odrzucał on wszelkie dowodzenia wiarogodności Objawienia (ob. Tradycjonalizm). W tym duchu napisał on o nauczaniu filozofji we Francji w XIX wieku (De l'enseignement de la philosophie en France au XIX s. 1833). Biskup Strasburgski, Trevern, naganił zdanie Bautaina, a gdy ten przy niém obstawał, zasuspendował go i rzecz doniósł do Rzymu. Bautain pojechał do Rzymu 1838, ale się decyzji Stolicy Apostolskiej poddał i błąd swój uznał. Möhler, autor Symboliki, napisał sławny swój list do Bautaina (Gesam. Schriften II, 141), w którym z rozumu i z tradycji wykazuje mu, że i upadły człowiek ma jeszcze siłę wierzyć w Boga i bytu jego dowieść. Inne dzieła Bautaine'a: Philosophie du Christianisme 1835; Psychologie experimentale, 1839; Phil. morale, 1842; Le morale de l'Evangile comparée aux divers systemes de morale, 1855; Philosophie de lois au point de vue chretien, 1860; La Conscience, ed. 2 1861. N.
Bawarja (Nawrócenie). Przez Bawarję rozumiemy tu: 1) Bojoarję Agilolfingów, tudzież 2) prowincje, wchodzące w skład dzisiejszego królestwa Bawarskiego. 1. Epoka Rzymska. Rzymska prowincja Recja (pierwsza i druga Retia) winna swe nawrócenie do chrześcjanizmu stosunkom swoim z Włochami; ztąd kościół Recji w V i VI w. podlegał
