tym względem książęta agilolfingscy; ale i królowie Franków nie byli bezczynni w tém wielkiém dziele. Bo dwaj już pierwsi znani missjonarze, św. Eustazjusz z Lüxen i Agil czyli Eigil, obydwaj uczniowie św. Kolumbana, który im polecił był głosić Ewangelję sąsiednim narodom, udali się we dwa lata po jego śmierci († 615), na żądanie króla Franków Klotarjusza II i z wyboru biskupów, do Bajoarji i tam nawrócili wielu mieszkańców i pozostawili po sobie mężów pobożnych i roztropnych, prowadzących w dalszym ciągu ich dzieło. Vita SS. Eust. et Agili, Boll. ad 29 Mar. et 30 Aug. Mabill. Acta SS. ad ann. 625 et 650. Nie mało też przyczyniły się jeszcze do rozszerzenia i ustalenia chrześcjanizmu pomiędzy Bajoarami, oraz do złagodzenia ich obyczajów, prawa, jakie Dagobert I ogłosił około 630 r., miały one bowiem na celu popieranie sprawy religji chrześcjańskiej i w rzeczy też samej wielki wpływ wywarły. Hefele, Einführung d. Christenthums im südwest. Teutschland. W drugiej półowie VII w. było kilku z kolei gorliwych missjonarzy w Bawarji, aż do czasu św. Bonifacego; im to należy się zasługa, że w chwili śmierci św. Ruperta z Salzburga, zaledwo już gdzieniegdzie znajdowali się poganie pomiędzy Bajoarami, jakkolwiek nie zdołali jeszcze całkowicie wykorzenić zabobonnych niektórych praktyk pogańskich. Pierwsze miejsce pomiędzy tymi missjonarzami zajmuje wspominany już św. Emmeran. Urodzony w Akwitanji, prawdopodobnie biskup koczujący, idąc na missję do Awarów, przybył r. 649 do Ratysbony, dawnego miasta rzymskiego, naówczas stolicy Bawarji. Tam książe Theodo I prosił go o przyjęcie biskupstwa nad jego ludem, albo przynajmniej o przyjęcie przełożeństwa nad klasztorami, ale św. Emmeran nie chciał przyjąć ani jednej ani drugiej godności; przez trzy lata w różnych miejscach naukę Chrystusową pomiędzy Bawarami głosił, został zabity w końcu w Helfendorf przez Lantperta, syna księcia Teodo. Zwłoki jego złożone w kościele św. Piotra w Aschheim, następnie przeniesione zostały do Ratysbony, do kościoła św. Jerzego, gdzie uroczyście przyjmował je książe, duchowieństwo i lud. Według podania, jeszcze za życia księcia Theodo I wystawiono na grobie tego świętego klasztor, sławny w późniejszych czasach. Po św. Emmeranie wymieniają św. Erharda, jako najznakomitszego biskupa i apostoła Bawarów. Mabill., Act. SS. saecul. 3, p. II p. 489. Za księcia Teodo II opowiadał wiarę św. Rupert, biskup z Worms (pochodzący z królewskiego rodu francuzkiego), mianowicie w okolicach rzeki Inn, Salzach i Traun, gdzie poganizm znowu poczynał brać górę. Przybył Rupert do Ratysbony 696, nawrócił tam i ochrzcił księcia Teodo II i wielu panów, oraz wpływem swoim na księcia wyrobił założenie stałego biskupstwa w Ratysbonie, wyświęciwszy na biskupa Wikterpa z rodu Agilolfingów. Hansiz, in Prodromo. Poczem przedsięwziął Rupert missję wzdłuż Dunaju, aż do granic niższej Panonji. W powrocie swoim przez Lorch, zbudował w Wallersee (Seekirchen) kościołek św. Piotra i chciał tam założyć swoją stolicę biskupią, ale wybrał potem na stolicę Juvavum (Salzburg), leżące wówczas w gruzach; wzniósł tu kościół św. Piotra, z klasztorem i szkołą. Po niejakim czasie sprowadził z Worms 12 nowych apostołów i swą siostrzenicę Erentrudę, dla której, równie jak dla innych zakonnic, wybudował klasztor na Nonnbergu. Nadto, podróżował sam po kraju, umacniając wiernych w religji, budując kościoły i święcąc kapłanów. Nie bez jego też zapewne wpły-
