2. Tadeusz, ur. w Warmji 21 Paźd. 1749, wstąpił do jezuitów r. 1765. Po śmierci ks. Gabrjela Grubera, jenerała, wybrany w Połocku 2 Wrz. 1805 jenerałem całego zgromadzenia. Um. tamże 5 Lut. 1820. Mąż wielkiej pobożności i cnoty. Zostawił w druku: 1) Dykcjonarz filozoficzny religji, w którym gruntują się wszytkie wiary św. artykuły lżone od niewiernych i odpowiada się na wszystkie ich żarty, tłum. z Nonnota, Wilno 1782 4 tomy; 2) Kazanie w czasie zebrania prześwietnego obywatelstwa gubernji połockiej, Połock 1788; 3) Prawdy wieczne zawarte w naukach ku używaniu osobliwie tych, co rekollekcje odprawiają, Połock 1815, bezimiennie; 4) O Naśladowaniu N. Panny Marji przez ks. A. D’Herouvilla napisane, tł. etc., Połock 1800, bezimiennie; toż samo w Warsz. u ks. missjonarzy 1812 i później.
Bucer Marcin, ur. 1491 r. w Schlettstadt, w Alzacji, wstąpił do zakonu dominikanów w 1506 r. (przed dojściem więc do lat prawem kanoniczném przepisanych wykonał śluby zakonne, od których dla tego został uwolniony na rozkaz papiezki) i w Heidelbergu pracował nad filologją, filozofją i teologją. Głośny Franz von Sickingen zalecił Bucera elektorowi Palatynatu Fryderykowi, który go mianował swoim kaznodzieją nadwornym, poznawszy zapewne jego skłonność do głoszonych wówczas nowostek religijnych i przewidując, jak może być pożytecznym ten człowiek w przeprowadzeniu nieprzyjaznych względem Kościoła zamiarów. B. wkrótce wyraźnie przeszedł na stronę Lutra. Od 1523 większą część życia spędził w Strasburgu i działał tam na korzyść luteranizmu, jako kaznodzieja i nauczyciel gimnazjalny. W opinjach swoich religijnych Bucer trzymał to z Lutrem, to z Kalwinem, tak że w końcu obie strony miały go w podejrzeniu o herezję. Niektórzy usprawiedliwiają go tém, że mu szło głównie o zjednoczenie obu kierunków reformacji; Bucer wszakże był już z natury swej zmienny, powierzchowny, chytry i podstępny. Nie zrywając z Lutrem, w nauce o Eucharystji trzymał stronę Kalwina i Oekolampadjusza; 1526 r. przetłumaczył na język łaciński Lutra Postyllę i Bugenhagena (ob.) Wyjaśnienie psalmów, a jednocześnie ustępy, odnoszące się do Eucharystji, fałszował na korzyść nauki Zwingljusza, w obronie której publicznie występował na dyspucie w Bern 1528 r., co znowu nie przeszkadzało mu mienić się stronnikiem Lutra i przemawiać za jego nauką na sejmie w Augsburgu 1530 r. Pomimo to odmówił swego podpisu na augsburgskiém wyznaniu wiary i ułożył, w połączeniu ze strasburgskimi teologami, Confessionem tetrapoiitanam; później utrzymywał, że istnieje pozorna tylko różnica między zwingljanami i luteranami w nauce o Eucharystji; w 1533 głosił, że stanowczo trzymać się będzie Zwingla, a później, z 9 luterskimi kaznodziejami ze Szwabji, napisał tak nazwany wittenbergski układ z Lutrem (Concordia vitenbergensis), gdzie o Ciele i Krwi Chrystusa Pana w Sakramencie Najśw. mówi: vere et substantialiter adesse, z czego Luter był bardzo zadowolniony. Kiedy szwajcarscy teologowie gniewać się poczęli na Bucera, poczynił on znowu ustępstwa na ich korzyść, ku wielkiemu zgorszeniu Lutra; później znowu uczestniczył w obradach szmalkaldzkich 1537, a w 1541 r. w religijnej dyspucie. W 1541 r. usiłował on skłonić do reformacji miasto Bonn, lecz musiał je opuścić, nic nie zrobiwszy. Za pośrednictwem Kranmera otrzymał B. katedrę egzegezy St. Testamentu w Cambridge; um. 26 Lutego 1551 r. B.
