Ustawa pięcioletnich zgromadzeń przeszła następnie do ludów środkowej Azji, zkąd wiadomość o niej dostała się do Chin. Najważniejszym wszakże wypadkiem z panowania Assoki jest trzeci synod, który przypada na 17 rok jego rządów, czyli na 246 lat przed N. Ch. I ten synod został wywołany nieporozumieniami w viharach: od czasu bowiem drugiego synodu utworzyło się 17 sekt w łonie buddaizmu. Sekty te w części wywołane zostały przez samych braminów, którzy, kiedy król ich opuścił, pozornie przeszli na naukę Buddy i wkradli się do vihar, podając tu swoje rozumowania za teorję Buddy i zaprowadzając zmiany w obrzędach religijnych. W skutek tego Maudgalajana, przełożony vihary Aszokarama, założonej przez Assokę, zdał władzę nad klasztorem Mahendrze, synowi królewskiemu a sam poszedł na pustynię, aby się tam do stanowczej walki z błędną nauką przysposobić. Tymczasem nowe odstępstwo szerzyło się coraz więcej, i próżne były usiłowania Assoki zaprowadzić jedność i dawnej nauce powagę przywrócić. W końcu nie było innego środka jak powołać Maudgalajanę z pustyni. Pod jego kierownictwem odbył się synod w Aszokarama, który na nowo przejrzał i oczyścił święte księgi. Nosi on nazwę synodu tysiąca, lecz jego postanowień nie uznają północni buddyści. Czwarty synod miał miejsce w Kaszmirze, za staraniem nowo nawróconego króla Kaniszki, z indo-scytyjskiej dynastji Juri-czi. Z prześladowcy zostawszy gorliwym wyznawcą nauki buddyjskiej, Kaniszka wszystek czas wolny od obowiązków królewskich poświęcał na rozmyślanie pism Buddy. Na jego więc żądanie zebrał się synod w klasztorze Dżanlandhara w Kaszmirze, który ostatecznie sformułował i zamknął zupełnie naukę Buddy. Późniejsze podanie mongolskie tak o nim mówi: „wszystkie wyrzeczenia Buddy zostały spisane w czterech głównych częściach i w 18 poddziałach.“ Został więc na tym synodzie określony kanon ich ksiąg świętych, oraz nauka i moralność buddyjska. Kaniszka panował między 10 a 30 r. po Ch.; czwarty synod więc musiał się odbywać około tego czasu. Ponieważ synod ten miał się zajmować zebraniem i redakcją nauki buddyjskiej, zdaje się więc, że pracował on nie tyle nad zestawieniem i uporządkowaniem uznawanych już doktryn, ile nad nowém ich wyłożeniem. Trzy po sobie następujące redakcje ksiąg świętych świadczą o tém, że nie były one ostatecznie zamknięte na pierwszym synodzie i że powstawały nowe księgi, w skutek czego wynikła konieczność zwołania synodu, któryby je przejrzał i ustanowił kanon, przynajmniej dla północnych buddystów. W redakcji, dokonanej przez czwarty synod, dostrzegamy niejako trojaki buddaizm, a mianowicie: 1) prostych Sutra, w których występuje tylko ludzki Budda; 2) obszernych Mahajana-Sutra, gdzie, obok ludzkiego Buddy, ukazują się inni buddowie, i 3) Tantra, do których przeszły żeńskie bóstwa z kultu Sziwy. Nie należy wszakże mniemać, aby te trzy, że się tak wyrazimy, buddaizmy były dziełem trzech pierwszych synodów. Prawdopodobnie proste Sutra należą w części do pierwszego, a w części do drugiego synodu, a trzeci synod niektóre w nich tylko zmiany porobił. Obszerne Sutra zaś są dziełem wyłącznie tego ostatniego, o czém przekonywa nietylko wysoka powaga, jakiej używają na północy (kiedy tymczasem na południu, np. na Cejlonie, gdzie nie uznają trzeciego synodu, są one zupełnie nieznane), lecz nadto zepsuty język redakcji, którym mówiono w kraju będącym siedzibą samego synodu. Toż samo stosuje się
