C. w krytyce biblijnej Codex parisiensis, rkpm bibl. znajdujący się w bibljotece cesarskiej w Paryżu; pisany na cienkim pargaminie; ma pismo podobne jak w A i B. (ob.). Powszechne jest zdanie krytyków, że najpóźniej pisany był w początkach V w. i jest starszym od kod. A. W XII lub XIII w. pismo zostało zmazane, a na niém kaligraf napisał grecki przekład różnych pism św. Efrema. Ztąd nosi nazwę Codex S. Ephraemi rescriptus. Pod tém jednak nowszém pismem zostały się ślady dawniejszego, a ślady te w nowszych czasach, za pomocą płynu zwanego tynkturą Giobertego, zostały przywrócone do tego stopnia, iż bez trudności pierwotne pismo odczytać się daje. Oprócz punktu nad linję spodnią nieco wyniesionego, żadnych innych znaków pisarskich nie ma. Ze Starego Test. ma tylko fragmenty ksiąg: Joba, Przypow., Ekkle., Pieśni i Ekkli.; z Nowego (pisany inną ręką niż Stary T.) także fragmenty wszystkich ksiąg. Brakuje prawie ósmej części Now. Test. Listy powszechne idą po Dziejach apost. Pisany był w Egipcie. Wydany został tylko Nowy Test. przez Tischendorfa 1843 r. (Codex Ephraemi Syri rescriptus, sive fragmenta N. T. e cod. graeco, Paris, Lipsiae). Ob. przedmowę Tischendorfa przy tém wydaniu. Cf. Schulz, Disput. de cod. Cantabrig., Vratislav. 1827; Griesbach, Symbolae criticae. Halae 1785. X. W. K.
Cabasilas. 1. Nil, uczony arcbp Tessaloniki w pierwszej półowie XIV w., napisał przeciw katolikom: De causa dissidii ecclesiar. latinar. et graecanicarum i De primatu Papae, gdzie chce dowodzić, że Papież ma tylko pierwszeństwo honoru, oparte jedynie na prawie kościelném. Dzieła były drukowane po grecku, najprzód w Londynie bez daty, potém 1544 w Bazylei, a 1559 w Frankf., z tłumaczeniem Flacciusa Illyryka; w Lejdzie 1595 z tłum. Vulcaniusa. Pisał nadto Nil O pochodzeniu Ducha św. i inne dziełka, o jakich wspomina Allacjusz w swojej rozprawie o Nilach. — 2. Mikołaj, synowiec poprzedniego, wstąpił po nim na arcybiskupstwo 1350 r. Dworak, człowiek bez charakteru, przeciwnik palamitów (ob. t. II s. 11), stanął po ich stronie, gdy zobaczył, że ich proteguje cesarz Jan Kantakuzen. Cabasilas pisał wiele pko katolikom. Z dzieł jego cenniejsze: Compendiosa interpretatio in divinum officium, jest to wykład liturgji greckiej; wyd. po grecku w Paryżu 1524 przez Frontona Duceusza, w Auctuarium Bibljoteki Ojców. Tłum. łacińskie przez Gentiana Herveta w Wenecji 1548 i w Paryżu 1560 w Liturgji Ojców SS. in-f. Cf. Fabricii, Bibl. graeca. N.
Cabassut (Cabassucius) Jan, ur. r. 1604 lub 1605 w Aix, był najprzód adwokatem, lecz pragnąc oddać się nauce, wstąpił 1626 r. do zgromadzenia oratorjanów. Bez pomocy nauczyciela wyuczył się języka he-
