Przejdź do zawartości

Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 109.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
97
Cambridge. — Camera.

zykę i astronomję. W krótce te wykłady takiego nabrały rozgłosu, że już przed końcem XII w. Cambridge dostarczało całej Anglji professorów.“ (Cf. Hist. Lit. IX 106). Edward III r. 1333 obdarzył szkołę ważnemi przywilejami i bogatemi funduszami. Jakób I r. 1604 dał uniwersytetowi prawo wysyłania dwóch posłów do parlamentu. Najdawniejsze kolegjum jest św. Piotra (1257); najbogatsze Trinity-College (od 1546). Uniwersytet składa się z 17 zakładów naukowych (kolegjów), leżących w różnych stronach miasta, ale połączonych ogrodami i alejami. Każde z tych kolegjów ma swoje oddzielne zabudowania, bibljotekę, sale jadalne etc. i stanowi oddzielną korporację, w której nauczyciele i uczniowie wspólnie mieszkają i jadają. Uczących się bywa tu przeszło 3,000. Uniwersytet cały jednę stanowi korporację; pod jéj nadzorem i zarządem zbiorowym zostaje wielka (publiczna) bibljoteka uniwersytecka (17,000 tomów i przeszło 4,000 rękop.), drukarnia, obserwatorjum i należące do uniw. gabinety. Cf. art. Uniwersytety; Hurter, Gesch. d. Papst. Innocenz III t. IV, 574; A history of the univ. of. C., 2 t. Lond. 1815; Fuller, A history of the univ., of C. ib. 1840, i corocznie wychodzący Kalendarz uniwersytecki.

Camelin Antoni, dr. filozofji, profesor seminarjum krakowskiego, napisał: Actus theologico-scholasticus de Sanctissimo Missae sacrificio, de ritibus sacris ac de rubricis, Crac. 1773 in 4 ark. 2.

Camera Apostolica, inaczej Pontificia, zarząd państwa kościelnego i jego skarbu. Camera w średnich wiekach oznaczała miejsce, w którém przechowywały się skarby, ztąd w ogóle camera znaczy skarb. Camerarii apostolici nazywali się mający pieczę o skarbie Kościoła rzymskiego (dawniej arcarii, saecularii, vestararii). Przełożony camerae nazwany został po włosku camerlengo (camerlingo, camarlingo) aerarii quaestor. W XIV w. camerlengo miał trzech od siebie zależnych urzędników (clerici camerae), których liczba wzrosła później do dwunastu; że zaś jednemu z nich zlecał straż skarbu, ztąd powstał urząd podskarbiego (thesaurarius, tresoriere), jaki spotykamy już za Jana XXII ok. 1300. Od Marcina V (1417) Papieże mają dwóch podskarbich: jednego prywatnego (secretus), drugiego publicznego (generalis) camerae ap. — Nadto, camerlengo mając juryzdykcję sądową we wszystkich sporach, które Papież mu pozostawiał, zwykł był wyznaczać do ich załatwiana prałata audytora, którego później nominował sam Papież, z tytułem generalis auditor reverendae camerae ap. Paweł IV r. 1558 zmienił ten tytuł na regensa kamery ap., stanowiąc, aby ten urząd oddawany był kardynałowi. Ale Pius IV następnego roku przywrócił dawny urząd audytora, który po gubernatorze Rzymu jest pierwszym prałatem dworu rzymskiego. Gubernator, jako vice-camerlengo, wchodzi także w skład kamery apost. od r. 1434. — Trybunał kamery, czuwający nad dochodami skarbowemi i administracją państwa kościelnego, składał się: z kardynała camerlengo, z podskarbiego jeneralnego, z audytora, z 9 członków kamery (clerici camerae), prezydujących w różnych gałęziach administracji krajowej, tudzież z sekretarzy i notarjuszów. Atrybucje tego trybunału, zawsze obszerne, zmieniały się jednak w różnych czasach. Z wyłącznej atrybucji swojej trybunał ten rozpoznawał sprawy finansowe i wszystkie sprawy, idące w apelacji od którego z członków kamery na sąd całego trybunału. Cf. Luca, Relatio romanse curiae disc. 40; Cohellio, Notit. Card. cap. 59. Pius VII, Leon XII,

OSZAR »