Camers Jan (właściwie Rieuzzi Vellini), franciszkanin, jeden z uczonych XV w., którzy nawięcej przyczynili się do wznowienia studjów klasycznych. Ur. 1448 w Camerino, we Włoszech, był profesorem filozofji w Padwie i prowincjałem swego zakonu. Wezwany na profesora uniwersytu do Wiednia, uczył tam przez 24 lat teologji; um. 1546 czy 1536. Wiele jest jego wydań klasyków, z notami historycznemi i krytycznemi. Cf. Biogr. univ. VI 610. N.
Campanella Tomasz, ur. 1568 w Stilo, w Kalabrji, wstąpił do zakonu dominikanów, w Cosenza i w Neapolu uczył się teologji i filozofji. Swojém dziełem 1) Philosophia sensibus demonstrata (Neapol 1591), napisaném przeciwko filozofji scholastycznej, obudził podejrzenie o swojej prawowierności; udał się dla tego przez Rzym do Włoch północnych, mieszkał czas jakiś we Florencji, Wenecji i Bolonji, wrócił r. 1598 do Neapolu i do Stilo, ale wkrótce podejrzany o spiskowanie przeciwko rządowi hiszpańskiemu, uwięziony i dopiero 1628 r., na wdanie się Papieża Urbana VIII, uwolniony, przebywał w Rzymie, zkąd jednak, obawiąjąc się nowego ze strony hiszpańskiej prześladowania, udał się 1634 do Francji; um. 21 Maja 1639 w klasztorze dominikanów w Paryżu. C. napisał: 2) De sensu rerum et magia, Frankf. 1620, Par. 1636; 3) Da gentilismo non retinendo, Par. 1636; 4) Astrologia, Lyon 1629, Frankf. 1630; 5) Prodromus philosophiae instauratae, Frankf. 1617; 6) Apologia pro Galilaeo (an sit contra sacram Scripturam et Patres assertio Copernici de motu terrae et quiete solis), ib 1623; 7) Philosophia epilogistica realis, ib. 1623; 8) Civitas (Monarchia) solis, gdzie przedstawia obraz idealnego społeczeństwa. W utopji tej idzie dalej niż Tomasz Moore: w społeczeństwie jego panuje nietylko wspólność dóbr, ale i wspólność kobiet. Na czele w jego państwie stoją kapłani, układ społeczeństwa jest hierarchiczny. Cf. Tröbst, Der Sonnenstaat des Campanella, Weimar 1860. 9) Universalis philosophia, Par. 1638; 10) Philosophia rationalis, ib. 1638; 11) Discorsi politici ai principi d’Italia, Neap. 1848; 12) Monarchia Messiae, Aix 1633; 13) Della liberta e della felice suggezione allo stato ecclesiastico, ib. 1633; 14) Poesie filosofiche, Lugano 1834. C. w swojej filozofji natury i psychologji idzie zupełnie za Bernardynem Telesio (ob.), a nadto zamierza zreformować metafizykę. Wszystkie rzeczy, mówi on, ograniczone są tak w bycie jak w działaniu swojém, uczestniczą tedy w bycie, ale zarazem i w niebycie. Pojęcie bytu zawiera w sobie trzy główne, składowe jego własności (primatialitates). Każda istota jest przez to, że może być, działać i cierpieć, że wie siebie i to co nią nie jest, i że kocha siebie i drugich. W każdej istocie mamy tedy potęgowość bytu, wiedzę bytu i miłość bytu. Na tém polega jej istotowość. Trzy zatém są primatialitates bytu: potęgowość (potentia), wiedza (sapientia) i miłość (amor). Primatialitates te nie tylko stanowią byt każdej rzeczy, ale zarazem w stosunku na zewnątrz są owemi pierwiastkami, jakie filozofowie nazywają siłami, czy własnościami jakiej istoty. Podobnie ma się z niebytem tkwiącym w rzeczy; zawiera on także trzy swoje primatialitates: niemoc (impotentia), niewiadomość (insipientia) i nienawiść (odium). Każda istota skończona z potęgowością łączy zarazem niemoc, z wiedzą niewiadomość, z miłością nienawiść; i dla tego właśnie jest istotą w bycie i działaniu swojém ograniczoną. — Rzeczy jednak złożone z bytu i niebytu nie mogą być pierwsze. Presupponują one koniecznie istotę, będącą czystym bytem
