Uczeń Kampiana Robert Turner († 28 Listop. 1599) zebrał wszystkie dziełka i opisał żywot jego, co wszystko wydał drukarz koloński Jan Kinck (Roberti Turneri... volumen primum, secundum, Coloniae Agr. 1615 80). Inne wydanie opracował Sylwester Petra Sancta (Edm. Campiani Decem rationes... et alia ejus opuscula selecta, Antverp. 1631 8-o). Oprócz Turnera, żywot Kampiana opisywał Piotr Paweł Bombino, jezuita (ur. ok. r. 1575 † 1648 r.): Vita et martyrium Edmundi Campiani martyris angli e Soc. J., Mantuae 1620 80. Dobra jest bjografja Kampiana, przez o. Alexis Possoz (ob.) wydana 1864 r. Literaturę ob. De Backer, Biblioth. des écriv. d. l. comp. de J. 2 ed. Cf. Räss, Die Convertiten, II 84... X. W. K.
Camus. 1. Jan Piotr, ur. 3 Listop. 1582, biskup w Belley, głośny ze swoich pism przeciwko zakonom żebrzącym. Żarliwy, ale bez roztropności i należytej miłości, zraziwszy się złemi obyczajami i ignorancją niektórych zakonników, wystąpił przeciwko zakonom, do jakich oni należeli, z zawziętością wcale nieodpowiednią jego stanowisku w Kościele: bił na nie szyderstwem i konceptami wcale nie wykwintnego smaku, tak w broszurach swoich (O ubóstwie zakonném; O pracy zakonników; Dyrektor bezinteresowny i t. p.), jak z kazalnicy i w prywatnych zebraniach. Zakonnicy odpowiadali ostro. Ztąd powstała gorsząca polemika, której koniec położył kardynał Richelieu, nakazując Camusowi milczenie. C. pisał z niezmierną łatwością i, pomimo licznych obowiązków biskupich, które ściśle wypełniał, znajdował jeszcze czas do napisania przeszło 200 dzieł w rozmaitych przedmiotach. W stylu jego czuć pośpiech, ale że zawsze był ożywiony, potoczysty, pełen metafor, dla tego miał dosyć czytelników. Znając zamiłowanie tłumu w opisach awantur miłosnych, w myśli zaradzenia złym skutkom tego rodzaju lektury, pisał powieści, które miały wielkie swego czasu powodzenie. Do takich należą: Dorothée, Alcime, Daphnide, Hyacinthe, Carpié, Spiridion, Alexis etc. Ta ostatnia powieść jest w 6 grubych tomach in-8. Po 20 latach biskupstwa, opuścił biskupstwo i schronił się do opactwa Aunay w Normandji; ale arcbp z Rouen, de Harlay, znający gorliwość Camus’a, skłonił go do przyjęcia zarządu swojej djecezji, z tytułem wikarjusza jeneralnego. Nominowany bpem w Arras, miał udać się do nowej swej djecezji, gdy um. 26 Kw. 1652. Po większej części dzieła Camus’a nie zasługują na wydobycie ich z zapomnienia; lista ich znajduje się w Mémoires de Nicéron, t. XXXVI 105—138. Do lepszych zaliczają: Les événements singuliers, 6 ed. Paris 1660; Avoisinement des protestants de l’Eglise romaine (O zbliżeniu protest. do Kościoła), Paris 1640, przedrukowane 1703 przez Richarda Simona p. t. Moyens de réunir les protestants avec l’Eglise; w tém wyd. dzieło lepsze niż było pierwotnie; L’esprit de S. François de Sales, Paris 1641, 6 t.; lepsza ed. skrócona przez ks. Callot, w 1 t. 1727 r., wielokrotnie przedrukowywana. — 2. Stefan, kardynał bp Grenobli, ur. 1632, prowadził życie lekkie na dworze paryzkim, gdzie był kapelanem; lecz zostawszy biskupem, zmienił się całkowicie, odznaczał się świątobliwością i surowością życia, um. 12 Wrz. 1707 r. N.
Canaye Filip de Fresne de (łac. Canaius a Fraxinis), syn sławnego w XVII w. adwokata paryzkiego Jakóba. Filip, równie jak jego ojciec, był kalwinistą; w 15 r. życia musiał uchodzić z Francji, z powodu ówczesnych zamieszek religijnych; podróżował po Niemczech, Włoszech
