humanar. successibus illustratur, Romae 1661 f. Ob. De Baeker, Bibl. d. écriv. d. l. comp. d. J. 2-e ed. X. W. K.
Cantel Piotr Józef, francuz, ur. 1645 r., filolog, historyk. Do jezuitów wstąpił r. 1664; miał sobie powierzoną kontynuację Petawjuszowego dzieła Dogmata theologica, lecz, w skutek nadmiaru pracy, † 1679, czy też 1684 r. W wydaniach klasyków ad usum delphini, Cantel wydał z objaśnieniami: Justinus de Historiis Philippicis, Paris 1677 4-o; Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium ll. 9, Paris 1679 4-o. Do tegoż rodzaju należy podręcznik archeologji rzymskiej, p. t. De Romana republica, sive de re militari et civili Romanor., ad explicandos scriptores antiquos, Paris 1684 12-o, Genuae 1812 in 18-o. Z historji kościelnej rozpoczął cenne dzieło, którego tylko tom I wyszedł, p. t. Metropolitanar. urbium historia civilis et eccles., in qua romanae Sedis dignitas, et imperator. ac regum maxime francor. in eam merita explicantur, Paris 1684 4-o; tom. ten podzielony na 3 części, z których każda ma po 6 rozpraw: De vocibus, quae ad Ecclesiae administrationem pertinent; De vocibus, quae spectant ad imperii administrationem; De pallio et cruce archieppor; De vicariis et legatis Rni Pontif.; De synodis provincialib. oecumenicis; De ratione subscribendi et considendi in conciliis; De inscriptionib. et clausulis, quae Rnorum Pontif. epistolis praemitti et subjungi solent; De provinciis et urbibus ditionis pontificiae; De provinciis Sedi Rnae olim vectigalib.; De electione Rni Pont.; De carndinalib.; De provincia Rni metropolitani. Wreszcie o metropoljach: Neapolu, Kapui, Bari, Sycylji, Sardynji etc. De Backer, Biblioth. des écriv. d. l. comp. de J. 2-e ed. X. W. K.
Canterbury (czyt. Kenterberi), Cantuaria. Arcybiskupstwo. Najdawniejsza ta stolica biskupia w Anglji datuje od czasów św. Augustyna (ob.), apostoła Anglji. Prymasowska godność osobiście dana Augustynowi, stale później przyłączoną była do tej stolicy przez Papieża Witaljana, za arcybiskupstwa, wysłanego tam przez Papieża, zakonnika greckiego Teodora (668—690), męża wielkiej nauki i świątobliwości. Stolica ta, wielkie zajmująca miejsce w dziejach Anglji, aż do czasów tak zwan. reformacji miała wielu znakomitych pasterzy, jak św. Britualda (690—712), św. Odona (942), św. Dunstana († 987), św. Elfeaga († 1012), Lanfranka (ob.), św. Anzelma (ob.) św. Tomasza (ob. Beket). Szereg katolickich biskupów zamyka tu Warham, po którego śmierci (1533) Tomasz Cranmer (ob.) został przez Henryka VIII, króla, na tę stolicę wyniesiony. Cr. rozpoczyna szereg biskupów odszczepieńczych. Podług Notitia, sporządzonej za Jana XXII, arcybp kantuaryjski miał sufraganów: biskupów Londynu, Rochester (Roffensis), Chichester (Cicestriensis), Exeter (Exoniensis), Winchester (Wintoniensis), Bath (Bathoniensis) i Wells (Wellensis) połączone biskupstwa; Salisbury (Saresberiensis), Worcester (Wigormiensis), Hereford, Coventry (Conventren.) i Lichfield (Lichefelden.) połączone bisk.; Lincoln (Lincolnien.), Norwich (Norwicien.), Ely (Helien.), St. Davids (Menevens.), Landaff (Landaveus.), Bangor (Bangoren.), St. Assaph (Assanen.). Sobory odbyły się tutaj: r. 605, 757, 788 czy 796, 860, 891 (niepewny), 969, 991, 1189, 1193, 1220, 1222, 1236 (niepewny), 1257, 1269, 1272, 1311 w sprawie templarjuszów; 1318, 1321, 1323 (podług niektórych w Londynie), 1326, 1341, 1344, 1345, 1347, 1356, 1362, 1376, 1377, 1399, 1419, 1428, 1439, 1463 w Londynie. Cf. Provinciale seu constitutiones Angliae, continens const. provinciales XIV archiep. cantua-
