2. Częściej znaczy czas pokuty czterdziestodniowej, której nie trzeba brać za jedno z wielkim postem (quadragesima) przed Wielkanocą. Carena, v. carrina, v. carina, była wprawdzie także czterdziestodniowym postem, podobnie jak kwadragezyma przedwielkanocna; lecz nakładał ją właściwy zwierzchnik kościelny, jako osobną pokutę za niektóre przestępstwa po za czasem kwadragezymalnym. „Carrina (v. Carina) est dierum quadraginta continuorum jejunium in pane et aqua“. Burchardi Collect. canon. l. 19 c. 5. „Solennis (poenitentia) est, quae pro majoribus criminibus vel notoriis, vel pro his criminibus quae quis confessus est, vel de quibus quis convictus est, infligitur, quae carena solet appellari; et sicut est de majoribus criminibus, sic ad majores praelatos ecclesiae pertinet hanc infligere“. Alanus ab Insulis, Poenitentiale. Często też wierni sami, z własnej woli, kareny sobie nakładali; inne były ustawami klasztornemi nakazane. Ztąd św. Piotr Damiani mówi (Epistolar. l. 2 ep. 7): „Praeter illas quadragesimas, quae a Patribus institutae sunt (t. j. oprócz postu wielkiego i innych zakonnych kwadragezym)... alias occulte carinas celebrat.“ Niekiedy jednakże karena bierze się za kwadragezymę (Joannes de Janua, v. de Balbis, ok. r. 1286 żyjący, ap. Du Cange, Glossarium, ed. Henschel, v. Carena). 3. Carena, lub Quadragena, odpust (ob.) dni 40 (Bulla Urbani II ap. Baronium, Annal. eccl. an. 1093 n. 16). Ob. Du Cange 1. c. X. W. K.
Carlerius Idzi (Aegidius), dziekan katedralny w Cambray od r. 1431; † 23 Listop. 1472 r.; teolog; był na soborze bazylejskim. Z licznych dzieł jego, które wylicza Launoy (Hist. gymnasii Navarrei, w Opp. par. III l. 1 c. 4), wyszły z druku: 1) Consultationes casuum Sporta, sportulaque fragmentorum varii generis, Bruxellis 1478 2 v. f. 2) Narratio de morte Juliani Caesarini cardinalis, ap. Baluzium, Miscellan. t. III. 3) Oratio contra Nicolaum Taboritam, habita in concil. basil. sess. XV, de corrigendis peccatis publicis; ap. Bzovium, Annal. ad an. 1433 n. 194; ap. Canisium, Lection. antiq. t. III, ed. nova t. IV. 4) Liber de legationib. concilii basilien. pro reductione Bohemor., ed. (C. Birk) w Acta concil. basilien. t. I. X. W. K.
Carlstadt (Karlosztad), tak nazwany od miasta w Frankonji bawarskiej, miejsca swego urodzenia; rodowe jego nazwisko było Andrzej Bodenstein. Był on jedną z tych jednostek, w których następstwa tak zw. reformy XVI w. najprzód się ujawniły, jako przestroga i napomnienie. C. był przedstawicielem zarazem purytanizmu helweckiego, dogmatyzmu saksońskiego, jakoteż kościelnej i politycznej rewolucji, jakiej reformacja miała w sobie zaród. Ukończywszy naukę teologji i prawa w Rzymie i Wittenberdze, został archidjakonem w tém ostatniém mieście, proboszczem, a wreszcie doktorem i profesorem teologji. Gdy wystąpił Luter, C. stanął po jego stronie i swoją wziętością stał się dzielną dlań podporą. Sława jednak jego naukowa ucierpiała wiele na publicznej dyspucie w Lipsku, która trwała od 27 Czerwca do 13 Lipca 1519. Wystąpił on w niej przeciw Eck’owi, broniącemu wolności woli, lecz takiej doznał porażki, że Luter musiał go wyręczyć, a uczeni i obywatele Lipska nie mogli zaprzeczyć wygranej Eck’a. C. rozjątrzony, bo zawstydzony, posunął się dalej: pierwszy odprawił Mszę w języku niemieckim, w dzień Bożego Narodzenia 1521, dawał Komunję pod dwiema postaciami, bez poprzedniej spowiedzi, a stanąwszy na czele studentów, mieszczan i mnichów aposta-
