rozolimskiego, wszystkich biskupów zgromadzonych na synod w Tyrze, zaprosił Konstantyn na dedykację. Poświęcić kamień węgielny wedle Itytuału może i kapłan, specjalnie od biskupa delegowany, może nawet poświęcić i kościół, ażeby się Msza ś. i inne modły w nim mogły odprawiać, ale to jeszcze nie zowie się dedykacją, lecz po prostu poświęceniem, benedykcją. Skutkiem poświęcenia kościoła, wedle nauki ś. Tomasza z Akwinu, jest łaska uprzedzająca, która usposabia wiernych do oddawania czci Bogu, a oraz budzi w nich ś. pragnienie oglądania Jerozolimy niebieskiej, uczestniczenia kiedyś w Kościele trjumfującym. Znaczenie bowiem duchowne poświęcenie kościoła ma to, że kościół materjalny obrazem jest duchownego, którego Chrystus węgielnym kamieniem, budowniczym i najwyższym kapłanem. Kościół duchowny składa się ze świętych, królujących w niebie, i z wiernych, tu na ziemi pielgrzymujących. Wierni są materjałem, z którego tworzy się i uzupełnia ta duchowna budowa przez naukę, laski, sakramenta.. Dokończenie tego budynku nastąpi w 011 dzień ostateczny, w którym się wszystko, pod młotkiem próby i umartwienia obrobione na gładko i cyrklem boskiej sprawiedliwości zmierzone, do tego gmachu wprowadzi i ufunduje. Co się tyczy świętowania tej dedykacji, zwanej u greków Encaenia, u łacinników Dedicatio, albo Na tale ecclesiae, jest ono, za świadectwem wielu Ojców Kościoła, także starożytne. Świętowanie wynikało z samego zgromadzenia się na dedykację, około kościoła, biskupów, panów i ludu. Dziś święta z przykazania nie masz, chyba że się dedykacja odbywa w dzień niedzielny albo świąteczny, jak rubyka Pontyfikatu radzi. W brewjarzu dedykacja obchodzi się pierwszego rzędu porządkiem (ritu duplici 1 clastis) i to z oktawą. W jej wigilję, wedle Pontyfikatu, duchowieństwo i lud, a jak SRC. (1 i Wrześ. 1840 r.) objaśnia, ściśle tylko biskup konsekrator i proszący o poświęcenie powinni pościć. Przed relikwjami odmawiają się jutrznia i laudes z kommunału o świętych męczennikach, których relikwje w ołtarzu mają się złożyć; nieszpory zaś zwyczajne, inatutinum i prima jak w rubrycelli. Dopiero w sam dzień poświęcenia, już po konsekracji, pacierze kapłańskie o dedykacji, poczynając od tercji, może odmówić biskup konsekrator, choćby był obcy; duchowieństwo zaś tego kościoła powinno je odmówić. Pacierze te, czyli officium jest bardzo dawne; Św. Pius V tylko je uzupełnił. Psalmy tego officium są głosem wesela i wdzięczności, rozwinięciem niejako lirycznóm onego tekstu Apokalipsy: Vidi lanctam civilatem Jerusalem novam denccndentcm de coelo; hymny opiewają budowę kościoła duchownego: jest to jedno z najpiękniejszych oificjów brcwjarzowych. Długie i wspaniale ceremonje tego obrzędu, z kolei wypisane w rubryce Pontyfikału, a ich znaczenie razem z modłami dobrze tłumaczy ks. Rzymski w swoim Wykładzie obrzędów (Warsz. 185 7) cz. V r. II. Dla kapłanów ceremoniarzy, mających asystować i służyć przy dedykacji kościoła, najlepszym źródłem do objaśnienia się w tem wszystkiem będzie: S. Liiurgiae Praxis Herdta t. III n. 113 i nn. Co do rocznicy, czyli auniwersarza dedykacji kościoła, tu także pierwsi chrześcjanie szli pewnie za synagogą (iw. Jan. X 22); przykład takowej uroczystości podaje Sozomen historyk, na onej świątyni Konstantyna W. w Jeruzalem. Rocznicę tę na dzień obrany zaznacza biskup konsekrujący, w czasie konsekracji; inaczej bowiem, gdyby go zapomniano oznaczyć, musi być obchodzona w samą
