tości pobudkom osobistym. Cf. artt. Moralna zasada, Moralna filozofja, Dobro, Szczęście. N.
Eudocja v. Eudoxia (od εὐδοκια — zadowolnienie, dobre usposobienie i t. p.). 1 św. (1 Marca), ur. w Samarji za panowania Trajana. W młodości odznaczała się piękością ciała i dowcipem umysłu. Otoczona zawsze tłumem pochlebców, dała się jednemu z nich uwieść, poczem opuściła dom rodzicielski w Heliopolis, w Celesyrji, nierządem zebrała znaczny majątek. Do domu, leżącego obok jej mieszkania, przybył raz podróżny zakonnik Germanus. Gdy przyszedł czas jutrzni, Germanus śpiewał psalmy i czytał głośno opis kar piekielnych i radości niebieskich. Cienka tylko ściana przedzielała pokój zakonnika od sypialni Eudocji, która przebudzona śpiewem, słyszała wszystkie słowa modlitwy i czytania; zdumiona, słuchała rzeczy zupełnie dla siebie dotąd nieznanych, poczem poprosiła zakonnika, aby do niej przyszedł i objaśnił jej, co znaczą te jego modły. Germanus mową swą wzruszył duszę młodej niewiasty, która odtąd poczęła pokutę i wreszcie ochrzczona, przyjętą została do kościoła przez Teodota, bpa miejscowego. Majątek cały rozdała ubogim, poszła na pustynię i surowy pokutniczy wiodła żywot. Często prosiła Boga, aby ciało jej, którém tylekrotnie go obrażała, mogło dostąpić szczęścia męczeństwa. Bóg wysłuchał jej prośby. Gdy wybuchło prześladowanie, prefekt Wincenty kazał wezwać przed siebie słynną już ze swej świętobliwości Eudocję i ściąć (ok. 114 r.), gdy ta bogom ofiary złożyć nie chciała. — 2 E. cesarzowa, żona Teodozjusza II, córka filozofa ateńskiego Leoncjusza (a jak chcą inni, Heraklita), nazywała się pierwotnie Athenais. Ponieważ była piękna i starannie wychowana, ojciec jej był pewny jej świetnego losu, i dla tego zostawił jej tylko 100 sztuk złota, a cały majątek oddał braciom. Z powodu sporu z braćmi, udała się 424 r. (al. 421) do Konstantynopola. Pulcherja, starsza siostra cesarza, upodobawszy sobie młodą dziewicę, zamierzyła ożenić z nią brata. Athenais, ochrzczona przez patrjarchę Attykusa, przyjęła imię Eudocji. Jako żona Teodozjusza, została matką Lucynji Eudoksji, która wyszła za cesarza Walentyniana III, a po jego śmierci za jego mordercę Maksyma, pko któremu wezwała 455 r. Genseryka, króla Wandalów, do Włoch. R. 438, wskutek zrobionego ślubu, odbyła E. pielgrzymkę do Ziemi św., gdzie pobyt swój odznaczyła dobremi uczynkami. Z powrotem zabrała z sobą relikwje ś. Stefana męcz. R. 449 (444) mąż najniesłuszniej powziął podejrzenie o jej wierności małżeńskiej i wskutek tego zabić kazał patrycjusza Paulina. E. wyprosiła wówczas pozwolenie udania się na mieszkanie do Palestyny i tam dokonała reszty swego życia (um. 460 r.) w pobożności i uczynkach miłosiernych, wspierając klasztory i budując wiele kościołów. Obdarzona talentem poetyckim, napisała poemat na cześć męża, wracającego z wyprawy perskiej; poetyczną parafrazę pierwszych ośmiu ksiąg Pisma św., wychwalaną przez Focjusza; parafrazę ksiąg Daniela i Zacharjasza; trzy księgi na pochwałę Cyprjana (i Justyny), który za Djoklecjana w Rzymie poniósł męczeństwo. Z pism tych nic do nas nie doszło. Jeden z homerocentonów (ob. Centonarii), opisujący życie Jezusa, przypisują niektórzy Eudocji, ale twierdzenie to na słabych oparte dowodach. Grecy czczą E. 13 Sierp. (Gams) N.
Eudyści, czyli kapłani misyjni Jezusa i Marji. Założycielem tego zgromadzenia był Jan Eudes, brat historjografa Francisz-
