i dekrety soboru chalcedońskiego: 500 bpów z patrjarchatu aleksandryjskiego, antjocheńskiego i jerozolimskiego spełniło ten rozkaz; Akacjusz tylko, arcybp kplski, ze swém duchowieństwem oparł się temu. Bazyliszek widząc, że Zenon zbliża się z wojskiem, pojednał się z Akacjuszem i edykt swój odwołał. Zenon, odzyskawszy tron (477), z początku występował przeciw monofizytom. Wypędził z Aleksandrji Piotra Mongusa (następcę Tymoteusza Ailura) i z Antjochji Piotra Fullona, lecz później, wspólnie z Mongusem i Akacjuszem, ułożył Henotikon (ob.) 482 r., mający zjednoczyć katolicyzm z eutychjanizmem, czém jeszcze większe zamieszanie sprawił. Odtąd nietylko 3 patrjarcbaty wspomniane (aleksandryjski, antjocheński i jerozolimski), lecz i kplski popadł w odszczepieństwo, które trwało do r. 519. Za ces. Justyna I, r. 519, nastąpiło uroczyste pojednanie z Kościołem rzymskim i nauka katolicka wszędzie wzięła górę, z wyjątkiem Egiptu, gdzie od r. 508 patrjarcha Jan Nikeota (v. Machiota) porzucił kenoticon, a przeszedł otwarcie do monofizytyzmu. Na nieszczęście w samym Kplu odżyły spory o dodatek w Tritagionie (ob. Sanctus), pochodzący od Sewera, patrjarchy antjocheńskiego, od którego powstał nowy odcień eutychjanizmu (ob. Sewerjanie). Cesarz jednak Justyn (519—527) i Justynjan I (527—565) nie dopuścili, żeby monofizytyzm zaszczepił się w Kpolu, lubo Teodora, żona Justynjana, usilnie tę sektę popierała (ob. Wigiljusz Papież). Od połowy VI w. monofizytyzm znacznie osłabł, już to w skutek powstałych w łonie tej herezji niezgód (ob. Aftartodoceci, Triteici), już też w skutek poparcia, udzielanego prawowiernym przez Justynjana I. Udało się wszakże Jakóbowi Baradai (ob. Baradeusz), niezmordowaną przez 33 lat działalnością, podtrzymać i umocnić monofizytyzm w granicach i po zagranicami państwa Rzymskiego; wznowił on monofizycki patrjarchat w Antjochji, który dotąd pozostaje na czele monofizyckich kościołów Syrji i wielu innych prowincji wschodu. Utrzymuje się monofizytyzm dotąd w Syrji, Mezopotamji i Azji mniejszej (ob. Jakobici), w Egipcie (ob. Koptowie, Melchici), Abissynji (ob.) i w Armenji (ob.), i prawie każda z tych prowincji ma patrjarchów od siebie niezależnych. Pisma o Eutychesie i jego herezji ob. J. A. Fabricii Bibl. gr. ed. Harles X 568. Cf. Leoncjusz jerozolimski; Renaudot, Hist, patriar. Alexandr.; Hefele, Concil. § 206—208; Werner, Gesch. d. apolog. Liter, t. II § 248 i n. X. W. K.
Eutychian, Papież, święty (8 Grud. al. 25 Lip.), † 7 Grud. 283 r.; że zaś rządził Kościołem lat 8 mcy 11 i dni 3, przeto musiał być obranym w początkach Stycznia 275 r. (Ob. Jaffé, Regesta s. 11). Izydor Merkator pod jego imieniem podaje 2 listy podrobione. O dekretach E’wi przypisywanych ob. Coustant, Epist. Rom. P. s. 275; wymienia je też Jaffe o. c. s. 926.
Eutychjusz. 1. Alesandryjski patrjarcha, zwany po arabsku Said Ibn Batrik, ur. w Egipcie, podziwiany przez współczesnych dla swej obszernej nauki. R. 933 został patrjarchą aleks., um. 950. Pisał po arabsku Roczniki od stworzenia świata aż do 940 r. W dziele tém podaje wiadomości, którychbyśmy daremnie gdzieindziej szukali; wiele wszakże ma faktów bajecznych. R. 1642 Selden wydał w Londynie wyciąg z tych Roczników w języku arabskim i łacińskim, i chciał temi wyjątkami dowodzić, że w I wieku chrześcjańskim nie było żadnej różnicy pomiędzy kapłanami a biskupami. Wystąpił później pko temu Ecchellensis (ob.)
