dawnych pisarzach kościelnych, na edyktach i innych aktach publicznych (Danz, De Eusebii Caes. ejusq. fide historica recte aestimanda, Jena 1815). Hist. Kośc. E’a, wydawaną była razem z innemi, ob. Historji kość. pisarze. Osobne zaś jej wydania (z greckim tekstem) są: Burton’a (Oxoniae 1838, 2 v. in 8), Lämmer’a (gr. i łac. Schaffhaus. 1859), Stroth’a (Halis 1779 t. I tylko), Schwegler’a (Tubing. 1853), Heinichen’a (Lips. 1827—28 3 v. i do wydania Burton’a Supplement 1840; nowe wyd. Eusebii Pamph. Scripta historica, ed. Heinichen, I, Lips. 1868). Na język łaciński przełożył Rufin (ob.), lecz X księgę prawie opuścił, a w jéj miejsce dał dwie księgi (X i XI), ułożone przez siebie i doprowadzone do Teodozjusza W. (Kimmelius, De Rufino Eusebii interprete, Gerae 1838). O drugim przekładzie łac. ob. art. Epifanjusz n. 2. Inne przekłady łac. są: Jana Christophorsona (Lovanii 1570), Henryka Walezjusza (Hist. Eccl. Eusebii etc. Paris 1677), II. Kroniki, zwykle nazywane Chronicon libri 2, w grec. Παντοδεπὴ ἱςορία (historja wszech czasów), składa się z dwóch ksiąg: a) Chronographia i b) Canones chronici, Χρονικὸς κανών. W Chronographia (v. Chronic, I. I) podaje dzieje powszechne od stworzenia świata; w Kanonach zaś chronologicznych chronologję tychże dziejów od urodzenia Abrahama (r. 2017 przed Chr.) aż do r. 325 po Chr. Grecki tekst Kronik E’a zaginął; fragmenty tylko niektóre pozostały z niego u Jerzego Syncelia i in. chronografów. Na język łaciński całe dzieło przełożył Ś. Hieronim, uzupełnił je niektóremi dodatkami z innych pisarzy i doprowadził do r. 378. Tę przeróbkę krytycznie pierwszy wydał Arnaldus Pontacus, bp z Bazas (w Chronica 3-um illustrium auctorum, Eusebii etc., Burdigalae 1604), za którym powtórzyli: Vallarsi (w Opera S. Hieron.) i Roncaglia (Vetustiora latinor. scriptor. chronica, Patavii 1787); Scaliger zaś (w Thesaurus tempor. 1606) starał się więcej o tekst Euzebjusza i o poprawienie chronologji, aniżeli o sam przekład s. Hieronima. Wierniejszy Kronik E’a przekład jest armeński, pochodzący z V w., wydany pierwszy raz przez kard. Mai i Jana Zohrab i przez nich przełożony (Eusebii Pamphili Chronicorum canonum libri 2... additis graecis reliquiis. Samuelis presbyteri aniensis temporum ratio... Mediolani 1818, in 4, to samo ap. A. Mai, Scriptor. vet. nova coll. t. VIII, Romae 1833; ap. Migne, Patrol, graec. t. 19); na nowo wydał J. B. Aucher, ksiądz z Angory Euseb. Pamph. Chronicor. can. ll. 2, Venet. 1818; rzeczywiście zaś w Czerwcu 1819 r.). Był jeszcze syryjski przekład tychże Kronik kontynuowany aż do VII w. przez jakiegoś monofizytę, lecz z niego zostało się tylko skrócenie (Epitome), w VIII w. uzupełnione serją kalifów arabskich (po syr. ap. Roediger, Chrestomathia syr.). Najnowsze wydanie tych kronik, gdzie są zebrane fragmenty greckie, przekład łaciński tekstów armeńskiego i syryj., jako też krytyczny tekst przekładu Hieronimowego, sporządził Alfred Schoene: Eusebii Chronicorum libri 2, vol. II, Chronicorum Canonum quae supersunt, Berolini 1866, in 4. Cf. G. Leopardi, Annotazione sopra la Cronica d’Eusebio, Roma 1823; B. G. Niebuhr, Histor. Gewinn aus d. armen. Chron. d. Eus. w Abhdlgen d. berlin. Akad. 1820-21. s. 37. 114. III. O życiu Konstantyna (Wielkiego) ksiąg 4, Εἰς τὸν βίον Κωνςαντίνου τοῦ βασιλεως (De vita Constantini), i IV panegiryk na jego 30-letnią rocznicę panowania, Εἰς Κωνςαντῖνον τριακονταετηρικός (De laudibus Constantini). W obu tych pismach, zwykle razem wydawanych z Historją Kościelną,
