E. pokazuje się zbytnim wielbicielem Konstantyna. Niektóre uzupełnienia do panegiryku De laudib. Const, c. 13 et 16 wydał Nolte, w Theolog. Quartalschr., Tübing, 1859 s. 277 i 589. — V. Akta Męczenników, o których ob. tej Encykl. I 99; tu tylko dodamy, że jest przekład syryjski dzieła o Męczennikach palestyńskich, pisany w r. 411, a wydany wraz z angiel. tłumaczeniem przez Wilh. Cureton (History of the Martyrs of Palestine by Eusebius, London 1861). — VI. Żywot św. Pamfila swego mistrza opisał E. w 3-ch księgach, lecz z nich został się tylko fragment: Acta S. Pamphili et sociorum (ap. Bolland. Junii t. I s. 64). — VII. Praeparatio evangelica (Προπαρασκευὴ εὐαγγελική) w 15 księgach. W pierwszych 6 księgach przedstawia i krytykuje mitologiczne teorje greków, rzymian, fenicjan i egipcjan, aby wykazać, że chrześcjanie słusznie je porzucili; dalej (ks. VII—XV) porównywa judaizm z poganizmem, dla pokazania wyższości pierwszego. Tym sposobem wykazuje stan świata przed Chr., broni chrystjanizmu przeciw poganizmowi i przygotowuje niejako czytelnika do następnego dzjeła (Demonstratio evang.). Praeparatio evang., podobnie jak Hist. eccl. E’a, jest pod tym jeszcze względem dziełem bardzo cenném, że przechowała nam wielką liczbę urywków z pism i pomników dawno już zaginionych. Na łac. przełożył Jerzy z Trebizondy (Georgius Trapezuntius), z polecenia Mikołaja V Pap., lecz opuścił, co tchnęło herezją (ob. J. A. Fabricii, Delect., scriptor. Hambur. 1725 s. 73; ejusd. Bibliotli. gr. VII 344 ed. Harles). Po grec. wydał: Robert Etienne (Paris 1544); Franc. Vigerus, jezuita, ze swoim własnym przekładem łac. (Paris 1628), co powtórzył Heinichen (— cum. var. lect. et selectis Vigeri, suisq. notis, Lips. 1842—43, 2 v. in 8). — VIII. {{Roz|Demonstratio evangelica (Απόδειξις εὐαγγελική) w 20 księgach, lecz pozostało tylko 10 pierwszych, a i z tych ks. I i X nie są całe. W Praep. ev. (I 1) nadmienił E., że wiara chrześcjańska nie jest taka, iżby dowodów za sobą nie mogła postawić; tu zaś przedstawia te dowody. Najpierwszym dowodem jest Stary Test.; z tego powodu E. odpowiada na pytanie: jakiem prawem chrześcjanie powołują się na Ś. Pismo żydowskie? — okazuje związek judaizmu z chrześcjanizmem i tymczasowość pierwszego; następnie wykłada (ks. III—X) proroctwa o Chrystusie. Jest to apologja chrześcjanizmu pko judaizmowi. Na łac. przełożył Bernardyn Donatus z Werony i dedykował Pawłowi III (1-e wydanie 1498). Tekst grec. wydał Rob. Etienne, razem z Praepar. evang. (1544); lepiej Montacutius (z przekładem Donata, Paris 1628), potém Gaisdorf (Oxon. 1852, 2 v.). — IX. Wybór proroctw (Ἐκλογαὶ προφητικαί) w 4 księgach, zostaje w związku z poprzedniém dziełem; podaje tu E. po większej części alegoryczny wykład proroctw o Mesjaszu. Pierwszy raz wyd. Gaisdorf (Eclogae propheticae, Oxonii 1842), do czego poprawki dodał Nolte W Theol. Quartalschr., Tübing; 1861 s. 95. — X. O objawieniu się Boga (Περὶ Θεοφανείας) ksiąg 5, jest streszczeniem i uzupełnieniem dzieł wyżej (n. VII i VIII) wspomnianych; tekstu grec. tylko fragmenty ap. Mai, Bibl. nov. Patr. t. IV; całe zaś dzieło mamy w przekładzie syryjskim, w rękopiśmie z 411 r., co wydał S. Lee (Eusebius on the Theophania or divine manifestation of J. Christ, London 1842; przekład ang. pod tymże tyt. Canterbury 1843). — XI. Małe pisemko, cytowane pospolicie Contra Hieroclem, właściwie O porównaniu Apollonjusza tjanejskiego
