Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 014.jpeg

5

Gabrjel.

 Gabrjel a S. Maria, św. (22 Sierp.), inaczej zwany Gilbertus Nicolai, Nicolaus Gilberti, Johannes Molezius, ur. 1463 w Auvergne, był gwardjanem minorytów w Amboise i spowiednikiem królowej Joanny Valois, żony Ludwika XII, kr. francuzkiego. Gdy małżeństwo to z przyczyn kanonicznych zostało rozwiązane, G. pomógł królowej zbudować klasztor i napisał regułę dla panien Zwiastowania Marji. Był uczonym, ale z pokory nie chciał otrzymać stopnia doktora i odrzucił często czynioną mu propozycję biskupstwa. Um. 1531, jako prowincjał swego zakonu w Tuluzie.
 Gabrjel, kapucyn, missjonarz, ur. w Chinon we Francji, udał się do Persji ok. 1640 r. i przez 20 lat mieszkał w Ispahanie (rezydencji szachów perskich). Przyswoiwszy sobie języki wschodnie, pracował nad zbawieniem dusz, co mu szło tem łatwiej, że miał wysokie poważanie u wszystkich. Unikał rozgłosu, nie wdawał się w publiczne dysputy, w przekonaniu, że one częściej szkodzą, jak pomagają. Duchowni armeńscy, zazdroszcząc jego wpływowi, zmusili go do opuszczenia Ispahanu; przeniósł się zatém G. do Taurydy, głównego miasta prowincji Aderbaïdjan. Jako biegły matematyk pozyskał sobie względy miejscowego rządcy, i wkrótce mógł działać z większą jak w Ispahanie swobodą. Zbudował dom dla swych braci zakonnych, zyskał wielu uczniów i wysyłał ich na opowiadanie Ewangelji w okolice gór Kurdystanu i aż do Tyflisu. Podróżnik francuzki Poullet spotkał Gabrjela w Taurydzie, widział go otoczonego miłością i poszanowaniem ogólném i wspomina, że był obecny rozprawie pomiędzy nim a uczonym mahometaninem. R. 1670 przełożony missji posłał Gabrjela do Malabaru, lecz w tymże roku d. 27 Czerwca um. on w Tellichery. Szczegóły w Rélations nouvelles du Levant par Moréri, Lyon 1671 r.  (Hägele).  W. F.
 Gabrjel Severus, ur. w Épidaurus, dzisiejszém Napoli di Malvasia, albo Monembasia, w nomarchji Lakonja na Morei; r. 1577 przez patrjarchę Jeremjasza wyświęcony na biskupa w Alahszar (starożytnej Filadelfji), w Azji Mniejszej. Przykrząc sobie w djecezji, przez samych prawie mahometan zaludnionej, wyniósł się do Wenecji, gdzie znalazł obszerniejsze pole działania, otrzymał biskupią władzę nad rozproszonymi w posiadłościach weneckich grekami dyzunitami i wydawał traktaty treści teologicznej, mianowicie zaś r. 1600 traktat o Najśw. Sakramencie i apologję (1604), gdzie w obronie greków odpiera zarzut, swoim współwyznawcom czyniony, jakoby dopuszczali się bałwochwalstwa, czcząc chleb i wino przed poświęceniem. Pomimo swej niechęci ku katolikom, G. wyrażał się w swej apologji tak po katolicku, iż Duperron (ob.) w traktacie o Eucharystji z tego tytułu dowodzi, że grecy jednakowo z katolikami wierzą w transsubstancjację i że ich wyrażenie μετονσίωσις odpowiada naszemu transsubstantiatio. Oratorjanin Richard Simon przetłumaczył na język łaciński apologję G’a, wraz z dwoma innemi jego traktatami, i wydał z tekstem greckim, p. t. Fides Ecclesiae Orientalis, Paris 1671, gdzie w przypisach dowodzi, że G. nie podzielał przekonań katolickich, ale owszem pisał w duchu przeciwnym.  (Hägele).  W. F.
 Gabrjel z Werony, inaczej zwany G. z Modeny (de Mutina), franciszkanin, mąż wielkiej świątobliwości i roztropności, przez Pawła II, Papieża (1464—1471), mianowany jeneralnym inkwizytorem dla Węgier; od Macieja Korwina, w nagrodę wielkich oddanych mu usług, w czasie