76 Geissel.—Gelazy. Kinder ans gemischten Eken, ib. 183 7; wiele hymnów kościelnych, wiele listów pasterskich, przemówień, kazań, odznaczających się głębokością myśli i pięknością stylu. Karol Teodor IJumont, kanonik koloński, wydal mniejsze pisma i mowy G'a w 3 t. (Schriften u. Reden von J. Cardinal v. Geissel, Koln 1869—70). Gelazy.(Gelasius, od •fs/.aio—śmieję się), Papież. I. św. (21 albo 19 Listop. i 4 Lut.), pochodzi! z rodziny afrykańskiej, ale w Rzymie urodzony, byl przed swojem wyniesieniem na papieztwo sekretarzem Papieża Feliksa III, swego poprzednika. Życie Gelazego przypadło w czasie ciężkich i smutnych zamieszek, tak politycznych jako i religijnych, wpośród których ocalenie Kościoła przypisać należy nieustraszonemu męztwu Papieży. Podczas niedługiego, bo tylko cztery lata trwającego swego pontyfikatu (od i Marca 492 r., do 19 List. 496 r.), G. bardzo wiele miał do czynienia. Arjanizm był wówczas u szczytu swego powodzenia (czasy Teodoryka, króla Ostrogotów), nadto, trzeba było pko roszczeniom Konstantynopola bronić powagi Stolicy Apost., strzedz czystości wiary, w obec błędów manichejskich i pelagjańskich, wyniszczać resztki poganizmu i bronić czystości nauki chrześcjańskiej. G. na szczęście miał dosyć energji, by temu podołać. Odrzucił submissję Eufemjusza, patrjarchy konstpltań-skiego, dopóki ta nie była zupełną i dopóki z dyptychów nie zostało usunięte imię Akacjnsza. Spalił księgi manichejskie i rozkazał, aby wierni przyjmowali kommunję pod dwiema postaciami, dla tem wyraźniejszego potępienia tego, co twierdzili manichejczycy, jakoby używanie wina było w ogóle zakazane. Na synodzie rzymskim 49 6 r. oddzielił kanoniczne księgi Pisma św. od apokryficznych (ob. tej Ene. I 305), w miejsce pogańskich Iuperkaljów ') ustanowił święto Oczyszczenia Najśw. Panny, naznaczył suche dni przed udzielaniem święceń kapłańskich; w celu wykorzenienia pomiędzy duchownymi chciwości, zarządził czworaki podział dochodów kościelnych; ustalił lormę kanonu we Mszy świętej; napisał kommentarz na listy ś. Pawia, hymny, przewodniczył na synodach r. 495 i 496 (ob. llefele, Conćiliengesch, § 217), uczył, lcazał, upominał, karał, rządził z ojcowską dobrocią i zasłużył sobie na nazwę Papieża pobożnego, uczonego i gorliwego o chwalę Bożą. Listy jego i S/icramentarium wydał Tho-masius (Rzym 1680). Thiel (w Epistolae Romanor. Pont. t. I, Brnnsb. 1 868) wydał Gelazego listy i Traclatus: I, Gęsta de nomine Acacii, v. Breviculus historiae eutychianorum; II, de damnatione nominum Petri et Acacii; III, de duabus naturis in Christo adversum Eutychem et Nesto-rium; IV. tomus de anathematis tiueulo; V, dicta adversus pelagianam haeresim; VI, adversus Andromachum senatorem caeterosąue romanos, qui lupercalia secundum morem pristinum colenda constituebant. Pisma Ge- _ ') Fauna jako obrońcę trzód pko wilkom, czcili Rzymianie pod nazwiskiem Lupercm a. W dawniejszych czasach składano mu na ofiarę ludzi. Później- w święto luperkaljóv zabijano kozy, ale przytem dwóm młodzieńcom ma-stano czoło nożem ofiarnym, krwią zbroczonym, przyczem młodzieńcy ci obowiązani byli śmiać mj na znak radości, że nie oni, lecz kozy były ofiarowane. Po uczcie ofiarnej skory ofiarowanych kóz cięto na kawały i na rzemienie, po-czem kapłani luperkasowi nago i tylko temi kawałami skór przyodziani, z rzemieniami w rjku, z miejsca ofiary rozbiegali się po mieście i spotykane dziewczyny 1 kobiety bili temi rzemieniami, przez co miały się one oczyszczać
